Terwijl de helft van de wereldbevolking, meisjes en vrouwen, hun halve leven te maken heeft met klachten, is het praten over menstruatie en eventuele daarbij komende problemen ook anno 2022 nog een groot taboe. Ik was zaterdag 1 oktober in Utrecht aanwezig bij het boeiende symposium ‘Menstruatie in ROOD op de agenda’. Hoewel in de uitnodiging werd aangegeven dat ‘ook mannen van harte welkom zijn’ had helaas maar een handjevol daaraan gehoor gegeven. Het overgrote deel van het publiek bestond uit vrouwen.
VNVA Els Borst Oeuvreprijs
Het symposium werd georganiseerd ter gelegenheid van de uitreiking door de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (VNVA) van de Els Borst Oeuvreprijs 2022 aan prof. dr. Marlies Bongers, gynaecologe in het Maxima Medisch Centrum en hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht. Marlies Bongers heeft er haar levenswerk van gemaakt om het thema menstrueel bloedverlies bespreekbaar te maken en om menstruatiestoornissen te onderzoeken en te behandelen. Dat hier nog een wereld te winnen valt, werd op het symposium duidelijk. In enkele fraaie voordrachten van directe collega’s van de laureaat werd achtereenvolgens ingegaan op de achtergrond en huidige behandelmethoden van hevig menstrueel bloedverlies (HMB), de impact van HMB en dysmenorrhoe (pijn bij de menstruatie) op dagelijkse activiteiten en kwaliteit van leven en op een specifieke oorzaak voor menstruatieklachten: endometriose. Daarna was het woord aan Marlies Bongers zelf. Het was jammer dat er maar een paar bedrijfsartsen aanwezig waren want zij koos nadrukkelijk het perspectief van de relatie tussen menstruatieklachten en werk.
Menstruatieleed op de werkvloer
De menstruatie wordt als heel hevig ervaren door zo’n 500.000 vrouwen in Nederland. Door de impact op het functioneren op de werkvloer zijn er dus veel vrouwen die maandelijks een probleem hebben. Toch is daar in ons land nog heel weinig oog (en oor) voor. Dat het anders kan tonen recente ontwikkelingen in Spanje en Frankrijk. Op basis van een wetsvoorstel van de Spaanse minister van Gelijkheid Irene Montero hebben vrouwen die last hebben van zware menstruatieklachten zoals ‘diarree, hevige hoofdpijn en koorts’ in Spanje voortaan elke maand recht op drie tot vijf dagen verlof.
De Franse president Macron gaat endometriose nationaal aanpakken. ‘Endometriose is geen ziekte van vrouwen, het is een ziekte voor onze hele samenleving,’ zei de Franse president tijdens de bekendmaking van het actieplan in het begin van dit jaar. In een afsluitende paneldiscussie op het symposium werd door deelnemers uit kringen van werkgevers, maatschappelijke organisaties, beleidsmakers en bedrijfsartsen (NVAB-bestuurslid Marielle van Aalst) besproken wat wij hier in Nederland zouden kunnen doen om het probleem beter op de agenda te krijgen.
Makkelijk is dat niet. Het is een weinig ‘sexy’ onderwerp (ook onder artsen) en er bestaan nog veel taboes bij het bespreken daarvan. Ook bij mij, als vader van drie inmiddels volwassen dochters, kan ik me in mijn tijd als praktiserend bedrijfsarts ook maar één consult herinneren waarin deze problematiek ter sprake kwam. Het betrof een vrouw met zeer ernstige endometrioseklachten. Misschien kunnen we leren van de voorzichtige ontwikkelingen rondom ‘de overgang en werk’. Ook dit werd als een weinig relevant en sexy onderwerp gezien maar inmiddels wordt er wetenschappelijk onderzoek verricht, hebben sommige bedrijven hier actief HR-beleid op ingericht, wordt er een richtlijn ontwikkeld en is het veel meer bon ton om het erover te hebben.
Het kán dus wel….
