Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Gehoorschade is nog altijd actueel

Bas Sorgdrager
=
Het aantal meldingen van beroepsgebonden gehoorschade bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) neemt af. Het is niet waarschijnlijk dat dit de werkelijkheid representeert. Dit artikel meldt de herziening van de registratierichtlijnen ter ondersteuning van een goede bedrijfsgeneeskundige praktijk voor zowel vaststelling als preventie van gehoorschade en tinnitus als beroepsziekte.
Jaarlijks rapporteert het NCvB over de door bedrijfsartsen gemelde beroepsziekten (kijk op beroepsziekten.nl bij Beroepsziekten in Cijfers en Kerncijfers). Het is lastig om epidemiologische conclusies te trekken uit de meldingen. Veel bedrijfsartsen zijn niet (meer) betrokken bij preventief medisch onderzoek in risicosectoren, waardoor kansen voor preventie worden gemist. Voor preventie van gehoorschade door beroepsmatige blootstelling aan lawaai zijn in 2006 zowel het Arbobesluit en de multidisciplinaire richtlijn verschenen (zie ). Het meten van persoonsgebonden blootstelling en het periodiek bepalen van het gehoor zijn verplichte onderdelen in gehoorbeschermingsprogramma’s. Kerndeskundigen zoals arbeidshygiënisten en bedrijfsartsen geven aan dat ze steeds minder betrokken worden bij preventieprogramma’s. Nader implementatie-onderzoek hiernaar is van belang om de ziektelast door beroepsgebonden lawaai te bepalen en bijbehorende preventieprogramma’s in te zetten en te evalueren. Jongeren lopen voordat ze aan het werk gaan al risico door de lawaaiblootstellingen op festivals en soortgelijke evenementen.

Registratierichtlijnen

De registratierichtlijnen voor melden beroepsziekten bij werkgebonden gehoorschade hebben we voorzien van een update (B001 en B002, beroepsziekten.nl). Het format is aangepast naar de zes-stappen-systematiek (zie kader); de criteria voor correctie presbyacusis zijn aangepast in de (zie tabel 1). In registratierichtlijn (tinnitus melden als beroepsziekte) is het fysieke trauma in stap 2 als risicofactor bij de ontwikkeling van tinnituslast toegevoegd. Stappen 2 en 3 beschrijven het vaststellen van aard, duur en intensiteit van werkgebonden risicofactoren. Arbeidsanamnese geeft inzicht in persoonsgebonden blootstellingen gedurende de loopbaan. Gegevens van RI&E of literatuur leveren een ondersteuning. Beschreven oorzaken van werkgebonden tinnitus zijn:

Tabel 1:

Uitkomstmaten T1, T2 en p-waarde van het effect.
leeftijd
man 4 kHz
vrouw 4 kHz
man 1 kHz
vrouw 1 kHz
20
7
7
7
7
25
8
8
8
8
30
9
8
8
8
35
11
9
7
8
40
15
11
8
8
45
21
15
10
10
50
28
19
13
12
55
36
25
17
15
60
44
32
21
19
65
50
39
25
24
70
55
46
29
29
  • Langdurige blootstelling aan hoge geluidsniveaus, dosisresponsrelatie niet bekend.
  • Acute blootstelling aan explosie of andere extreme geluidsbronnen.
  • (Licht)traumatisch hersenletsel als gevolg van ongeval in het werk.
  • Langdurige blootstelling aan ototoxische stoffen in het werk, dosisresponsrelatie niet bekend.

Stap 6 van de registratierichtlijnen geeft handvatten voor interventie en preventie. Vastgesteld gehoorverlies kan slechthorendheid tot gevolg hebben. Bij hoge auditieve eisen in het werk is verwijzing naar een audiologisch centrum aangewezen om na te gaan of hoorhulpmiddelen kunnen bijdragen aan beter horen. Tinnituslast kan leiden tot psychische klachten en langdurig ziekteverzuim.

https://static-content.springer.com/image/art%3A10.1007%2Fs12498-022-2046-x/MediaObjects/12498_2022_2046_Fig1_HTML.jpg
Preventieve en behandeladviezen aan de hand van ICF-schema.
In het schema zijn interventiemogelijkheden samengevat op basis van ICF (International Classification of Functioning), zie nvab-online.nl: NVAB-richtlijn Gehoorstoornissen en tinnitus.Preventieve maatregelen zijn gericht op reductie van de blootstelling volgens de arbeidshygiënische strategie. Voor nadere toelichting zie de NVABrichtlijn Preventie van beroepsslechthorendheid.De preventierichtlijn van de NVAB verwijst naar Europese regelgeving waarop het Arbobesluit uit 2006 is gebaseerd. De RI&E moet worden aangevuld met persoonsgebonden metingen (dosimetrie). In situaties met kans op hoge lawaainiveaus zijn voorlichting en instructie over gehoorbeschermingsmiddelen en audiometrie- preventieve maatregelen. Samenwerking tussen leveranciers van beschermingsmiddelen en arbodiensten of bedrijfsartsen moet daarbij verder worden gestimuleerd. Naast klassieke sectoren zoals defensie, politie, industrie, bouwnijverheid en agrarische sector zijn er sectoren waar het risico van lawaaiblootstelling minder bekend is zoals onderwijs en de recreatiesector.

Zes-stappen-systematiek voor het vaststellen van beroepsziekten

1. Klinisch beeld vaststellen

2. Relatie met werk bepalen

3. Blootstelling in werk vaststellen

4. Individuele gevoeligheid en andere verklaringen beoordelen

5. Afwegen beroepsgebondenheid

6. Interventie en preventie

Handvatten voor bedrijfsartsen

  • Multidisciplinaire richtlijn NVAB, 2006 op nvab-online.nl.
  • Registratierichtlijnen B001 en B002 NCvB, 2022 op beroepsziekten.nl.
  • NVAB-richtlijn Slechthorendheid en tinnitus, 2020 op .

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen
account, maak dan hieronder een account aan.
Lees ook de spelregels.