Sociaal-medische beoordelingen moeten vooral voor cliënten inzichtelijk maken waarom (verzekerings)artsen al dan niet beperkingen voor werk aannemen gezien de ervaren klachten. UWV is daarbij, zoals onze koning in de troonrede van 2019 stelde, 'het gezicht van de overheid'. Artsen staan alleen al daarom dagelijks voor de ingewikkelde taak in een context van complexe wet- en regelgeving hun sociaal-medische oordelen zorgvuldig te rechtvaardigen en hun argumentatie zowel logisch als bondig en begrijpelijk te presenteren.
Op deze ingewikkelde taak is hun geneeskundeopleiding – kort gezegd – niet gericht. Artsen worden lange jaren opgeleid tot behandelaar: diagnoses stellen, samen met patiënten adequate behandelingen kiezen en die uitvoeren. Werken als verzekeringsarts vergt daarom een kanteling in kennis plus vaardigheden, een ommezwaai in attitude én een andere professionele identiteit: niet die van behandelaar, maar die van beoordelaar. Centraal staan tenslotte telkens oordelen over arbeidsbeperkingen als rechtstreeks en medisch objectief gevolg van een aandoening of een gebrek. Intussen blijven artsen onverkort gebonden aan de eed van Hippocrates.
In dit artikel betogen wij dan ook dat een stramien voor de medische overwegingen voor (beginnende) artsen nodig is en helpt bij het selecteren, ordenen en presenteren van argumentatie voor sociaal-medische oordelen. Een stramien dat zowel vast als veilig is. Vast in de zin dat altijd alle relevante onderdelen in een logische volgorde aan bod komen, veilig in de zin dat artsen als medisch professional de ruimte hebben om recht te doen aan de individuele cliënt door transparant argumenten tegen elkaar af te wegen.
In het volledige artikel op TBV-online.nl staat in paragraaf 2 in volle omvang waarom het zo belangrijk is dat verzekeringsartsen hun oordelen begrijpelijk, transparant, toetsbaar en ook zonder onnodige tijdsbesteding kunnen rechtvaardigen. In paragraaf 3 komt aan bod aan welke eisen adequate argumentatie moet voldoen, deels geordend naar twee wettelijke regelingen: Ziektewet (ZW) en Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) inclusief het tweede type uitkering dat de WIA heeft, namelijk Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA).1 In paragraaf 4 volgt het stramien – conform dezelfde twee wettelijke regelingen – en als afsluiting: de voordelen ervan.
Voorbeelduitwerking zandlopermodel: niet doen!Cliënt is van mening dat hij niet belastbaar is om volle dagen te werken door zijn pijnklachten als gevolg van slijtage van de rechterknie. Dit doordat hij fysiotherapie heeft en dagelijks oefeningen doet. Wekelijks heeft hij twee keer een halfuur fysiotherapie, gericht op het soepel houden van het gewricht en het versterken van de beenspieren. Met deze ervaren belemmeringen is in de FML van 13-05-2022 al voldoende rekening gehouden omdat er beperkingen aangenomen zijn voor staan, lopen, buigen en tillen. Meer is preventief niet nodig: de ziekteverschijnselen zullen niet verergeren vanwege onvoldoende ziekte-inzicht of zelfoverschatting. Los daarvan voldoet cliënt niet aan de andere twee criteria voor een beperking van de duurbelastbaarheid. Voor een zogenoemde beperking van de duurbelastbaarheid komt cliënt dus niet in aanmerking. Er is geen sprake van een ziekte die gepaard gaat met verminderde energie en er is geen sprake van verhoogde behoefte aan recuperatie. Evenmin rechtvaardigt een behandeling van een uur per week een beperking van de duurbelastbaarheid vanwege verminderde beschikbaarheid voor een behandeling.
Voorbeelduitwerking trechtermodelDe cliënt vindt dat hij geen volle dagen kan werken door pijnklachten vanwege slijtage van de rechterknie, doordat hij wekelijks twee keer een halfuur fysiotherapie heeft en dagelijks oefeningen doet. Omdat er beperkingen gelden voor staan, lopen, buigen en tillen, is met deze ervaren belemmeringen in de FML van 13-05-2022 al voldoende rekening gehouden. Los daarvan, is er geen sprake van een ziekte die gepaard gaat met verminderde energie en geen verhoogde behoefte aan rust. Evenmin rechtvaardigt een behandeling van een uur per week een beperking van de duurbelastbaarheid vanwege verminderde beschikbaarheid voor een behandeling. De ziekteverschijnselen zullen ook niet verergeren vanwege onvoldoende ziekte-inzicht of zelfoverschatting. De cliënt voldoet dus niet aan een van de drie duurbelastbaarheidscriteria. Voor een zogenoemde beperking van de duurbelastbaarheid komt de cliënt daarom niet in aanmerking.
Voorbeelduitwerking piramidemodelDe cliënt komt niet aanmerking voor een zogenoemde beperking van de duurbelastbaarheid, ook al vindt hij dat hij geen volle dagen kan werken door pijnklachten vanwege slijtage van de rechterknie, doordat hij wekelijks twee keer een halfuur fysiotherapie heeft en dagelijks oegeningen doet. Allereerst is met de ervaren belemmeringen in de FML van 13-05-2022 namelijk al voldoende rekening gehouden omdat er beperkingen gelden voor staan, lopen, buigen en tillen. Los daarvan voldoet cliënt niet aan een van de drie duurbelastbaarheidscriteria. Er is tenslotte geen sprake van een ziekte die gepaard gaat met verminderde energie en geen verhoogde behoefte aan rust. Evenmin rechtvaardigt een behandeling van een uur per week een beperking van de duurbelastbaarheid vanwege verminderde beschikbaarheid voor een behandeling. Tot slot zullen de ziekteverschijnselen niet verergeren vanwege onvoldoende ziekte-inzicht of zelfoverschatting.
 |
Drie redenen om transparant, toetsbaar en tijdig te beargumenteren
Ten eerste groeit jaarlijks het aantal medische beoordelingen dat het UWV moet verrichten terwijl de mogelijkheden beperkt zijn om meer artsen aan te nemen.2 Het stramien verenigt kwantiteit met kwaliteit dankzij de standaardhoofdargumenten die telkens vrijwel letterlijk staan in het (wettelijke) toetsingskader, zoals ZW, WIA, IVA en Standaard duurbelasting – zie paragraaf 3.
In het piramide- of trechtermodel staan
overwegingen wél in een logische volgorde
Ten tweede zijn de nieuw geworven en aangenomen artsen niet vanaf hun eerste UWV-werkdag volledig inzetbaar omdat verzekeringsgeneeskundige beoordelingen doen omschakeling en opleiding vergt. Door te werken met het praktische stramien krijgen zij direct duidelijk hoe sociaal-medische oordelen logisch en volledig te onderbouwen zijn.
Ten derde hebben artsen bij het UWV een dubbele motiveringsplicht. Tegenover verzekerden geldt dat zeker bij (deels) weigering van cliënts claim het UWV de taak heeft daarvoor bewijs aan te dragen.3 Tegelijkertijd bewijst de motivering in UWV-rapportages ook dat uitkeringen terecht verstrekt worden, wat nodig is vanuit het perspectief van wettelijke uitvoerder van werknemersverzekeringen namens de overheid en samenleving. Het stramien waarborgt telkens dat vanuit protocollen, criteria en richtlijnen een beargumenteerde afweging volgt die alle conclusies beknopt rechtvaardigt en verduidelijkt. Dit maakt de sociaal-medische beoordeling voor cliënten ook inzichtelijk, persoonlijker en meer op maat, zoals het UWV beoogt.4 Bovendien geldt dit beargumenteerde afwegen als check: zijn de oordelen juist op de juiste gronden?
Voordelen van vast, veilig stramien
Het stramien om vanuit standaardstructuren sociaal-medische oordelen transparant, toetsbaar en tijdig(er) te beargumenteren, biedt drie voordelen. Om te beginnen: overwegingen doeltreffend selecteren, logisch ordenen en lezersgericht presenteren. De overwegingen in het zandlopermodel op de vorige pagina zijn bijvoorbeeld wel volledig gezien de ‘Standaard duurbelasting in arbeid’. Echter, ze zijn niet zo overzichtelijk naar voren gebracht dat iedereen ze logisch vindt, vooral doordat het oordeel verstopt staat middenin de alinea.
In het piramide- en trechtermodel op de vorige pagina staan de overwegingen wél in een logische, overzichtelijke volgorde met het oordeel aan het begin of einde van de alinea.
Verder helpt het stramien bovendien twee UWV-dilemma’s te tackelen. Ten eerste dat van kwaliteit versus kwantiteit: het stramien voorkomt namelijk dat elke (beginnende) arts de vereiste argumenten telkens opnieuw op een tijdrovende wijze moet selecteren, ordenen en verwoorden. Ten tweede dat van personele capaciteit versus opleidingsnoodzaak en taakdelegatie. Opleiders kunnen artsen namelijk snel laten weten hoe de sociaal-medische oordelen vanuit toetsingskaders transparant, toetsbaar en tijdig te beargumenteren. Daarnaast kunnen artsen aan verpleegkundigen, praktijkondersteuners en medisch secretaresses met de standaardstructuren in één oogopslag laten zien welke informatie vereist is om de conclusies als antwoord op de vraagstelling volgens de regels van het vak te kunnen rechtvaardigen.
Referenties
1. Voor argumentatie bij beoordelingen binnen de Wajong / Participatiewet bestaan ook standaardargumentatiestructuren maar dit wettelijk kader laten we in dit artikel buiten beschouwing omdat het nogal afwijkt van Ziektewet en Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen.
3. 7:941 BW
Met dank aan Moniek Baltes, Trix van der Eerden, Bart Kramer, Hendrik Loorbach en Eveline The.
| ▶ Elisabeth Martens en Tigrelle Uijttewaal leren al zo’n twintig jaar verzekeringsartsen doeltreffender te argumenteren, onder meer bij UWV en NSPOH, Amsterdam |
