De ziektelast wordt uitgedrukt in Disability Adjusted Life Years (DALY) en is opgebouwd uit het aantal verloren levensjaren (door vroegtijdige sterfte), en het aantal jaren dat wordt geleefd met gezondheidsproblemen (bijvoorbeeld een ziekte), gewogen voor de ernst hiervan (ziektejaarequivalenten).)
In 2016 stierven wereldwijd bijna 1,9 miljoen mensen aan werkgerelateerde ziekten (81%) en letsels (19%). Wij onthielden uit de publicatie vooral dat van deze 1,9 miljoen doden 750.000 sterfgevallen het gevolg zijn van blootstelling aan lange werktijden. Lange werktijden werden geïdentificeerd als dé risicofactor met de grootste werkgerelateerde ziektelast.
Om werkgerelateerde blootstelling en de impact ervan op de gezondheid te monitoren was er behoefte aan een nieuwe wereldwijde indicator. In mei 2023 lanceerde de WHO de nieuwe indicator ‘sterftecijfer per 100.000 inwoners in de werkende leeftijdsgroep als gevolg van ziekten die kunnen worden toegeschreven aan geselecteerde beroepsrisicofactoren’.
Een interactieve wereldkaart geeft resultaten voor 183 landen. Je kan er de ziektelast bekijken uitgedrukt per 100.000 inwoners van een land, rekening houdende met een welgekozen beroepsrisicofactor. Bij de beroepsrisicofactoren heb je een keuzeveld: blootstelling aan lange werkdagen, aan dieseluitstoot, aan benzeen, aan geluid, aan UV enzovoort. Door wijziging van het keuzeveld wordt automatisch zichtbaar welke beroepsrisicofactor tot welk ziektebeeld kan leiden: ergonomische blootstelling tot lager rugpijn, enzomeer.
Als resultaat van de gemaakte keuze krijg je de wereldkaart met ingekleurde landen. De kleurcode geeft meteen een blik op die landen mer de grootste ziektelast voor die specifieke beroepsrisicofactor. Als maat voor de ziektelast kan je kiezen uit ‘overlijdens’ of ‘DALY’s’ en je kan verder nog opsplitsen per geslacht en leeftijdsgroep. De cijfers zijn beschikbaar voor het jaar 2016 en 2019.
Je ziet er bijvoorbeeld de impact van blootstelling aan beryllium als oorzaak van pneumopathologie in Turkije. Of misschien ben je benieuwd naar de ziektelast van blootstelling aan benzeen als oorzaak van leukemie in Duitsland?
Katrien Mortelmans is verzekeringsarts en redacteur van TBV.
