Fasciitis plantaris (FP) of plantaire hielpijn (joggershiel), is een degeneratieve aandoening van het plantaire peesblad van de voet. De oorzaak is onder meer lang staan. De prevalentie in de algemene populatie bedraagt 10%. Nederland heeft een behandelingsrichtlijn.
Twee vragen stonden centraal in het onderzoek:
- Wat is de prevalentie van fasciitis plantaris en wat zijn de risicofactoren?
- Hebben gerichte adviezen effect ?
Methodologie
Bij werknemers in een logistiek bedrijf, met veel staand werk, werd een interventiestudie uitgevoerd van oktober 2022 tot mei 2023. De interventie bestond uit gerichte adviezen, mede gegenereerd volgens een beslissingsboom ontwikkeld door de Thomas More Hogeschool (figuur), opgesteld na literatuurstudie.
| Gerichte adviezen:
Algemeen: raadpleeg steeds een arts. Levensstijl: neem voldoende rust (ontsteking laten genezen); verminder gewicht. Schoenen: wissel regelmatig (elke paar dagen wisselen zorgt dat de voet niet altijd op dezelfde wijze wordt belast); draag goede kwaliteit en geen te hoge hak; niet blootvoets lopen. Kinesitherapie: spierversterkende oefeningen tegen pronatie (het naar binnen rollen van de voet); massage en stretch voetzool (stramheid van de plantaire fascia verminderen); mobilisatie voet; ijsmassage. |
Resultaten
Honderdzesentwintig werknemers participeerden aan de pre-screeningsvragenlijst: een responspercentage van 60,6%. Zevenenveertig werknemers met voetklachten werden onderzocht. De periode-prevalentie (12 maanden) van FP bij staand werk was 12,6% (95% CI 6,9-20,6). Er was een significant verband tussen staand werk en FP rapportering (Fisher’s Exact Test, p=0,029). Een afwijkende voetstand (pes planus of pes cavus), resulteerde in een lagere kans op FP (aOR=0,095; 95% CI 0,010-0,903; p=0,04). Drie maanden na de interventie beantwoorden vijf werknemers met FP en 33 werknemers zonder FP de bevraging. De meest gevolgde interventies waren stretchoefeningen (n=5, 100%), gevolgd door rust, ijsmassage en niet blootvoets lopen (telkens één werknemer). Bij vier van deze vijf werknemers, werd geen verbetering van de voetklachten vermeld.
Discussie en conclusie
De periode-prevalentie van FP bij staand werk (12,6%) was hoger dan in de algemene populatie (10%). Staand werk was een risicofactor voor FP. Bij de meeste werknemers verbeterden de voetklachten niet.
Implicaties voor de arbeidsgeneeskundige praktijk
Preventie op de werkvloer omvat: wegwerken van oneffenheden in de vloer; voorzien van ergonomische matten; sta steunen; job rotatie en aangepaste schoenen; screening tijdens medisch onderzoek.
Geïnteresseerd? Lees dan hier het volledig scriptieonderzoek.
Referentie
- Mensura, Externe Dienst Preventie en Bescherming op het Werk, was als sponsor lid van de gebruikersgroep van het Project IntoAction: INsole TOols for ACTive Learning and PreventION (160128) Subsidieprogramma TETRA (Agentschap Innoveren en Ondernemen). Dit project werd uitgevoerd door de Thomas More Hogeschool Kempen en werd gesponsord van 2016 tot 2018.
[1] BBvAG = Belgische Beroepsvereniging voor Arbeidsgeneesheren. https://www.bbvag.be/.
