Medische certificering is in België, op enkele uitzonderingen na, nodig voor ziekteverzuim langer dan één werkdag. De literatuur biedt geen eenduidig antwoord op de relatie tussen zelfcertificeringsperiode en verzuimduur.
Dit onderzoek gaat na of de zelfcertificering verlengd kan worden tot 5 dagen zonder impact te hebben op het kortdurend verzuim.
Hoe werd dit bekeken?
Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk (EDPBW, Arbodiensten – red.) spelen een rol in het beheer van ziekteverzuim bij hun klanten (de aangesloten bedrijven). Maar ook de medewerkers van de EDPBW, zoals arbeidsartsen, arbeidspsychologen, ergonomen, arbeidshygiënisten, ingenieurs enzovoort, kunnen ziekteverzuim hebben. Gegevens van januari 2014 tot december 2021 werden verzameld uit de verzuimdossiers van medewerkers van twee EDPBW’s.
Langdurig ziekteverzuim van >4 weken werd uitgesloten. De zelfcertificatieperiode van EDPBW 1 was 1 dag. In EDPBW 2 werd in 2018 het verzuimbeleid gewijzigd zoals beschreven in kader 1 hieronder.
Kader 1: verzuimbeleidDe interventie in EDPBW 2 in 2018 bestond uit:
|
Resultaten en bespreking
Tabel 1 en Figuur 1 geven de belangrijkste resultaten.
Tabel 1: Overzicht van verzuimgegevens van <4 weken ziekte bij twee EDPBW’s.
Bij EDPBW 2 werd een stijging van het ziekteverzuim waargenomen.
|
EDPBW 1
|
EDPBW 2
|
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
2014
n=1147
|
2019
n=923
|
2021
n=835
|
2014
n=1087
|
2019
n=1626
|
2021
n=1811
|
|
|
Totaal ziektedagen [aantal dagen]
|
2850
|
2374
|
2256
|
2483
|
3576
|
4377
|
|
VTE
|
413
|
441
|
441
|
646
|
782
|
828
|
|
Totaal van ziektedagen per VTE [%]
|
6.90
|
5.38
|
5.11
|
3.85
|
4.57
|
5.28
|
Ziekteverzuimcijfers van EDPBW 2 voor een periode van 6,1 jaar. Na 4,2 jaar werd de zelfcertificering verlengd van 1 naar 5 werkdagen én een strikte verzuimopvolging geïmplementeerd (= interventie). De 4,2 jaar pre-interventie werd gebruikt als basislijn om een ARIMA (1,0,1) model te identificeren.
Voor EDPBW 2 noteerden we:
-
De parameter van het lokaal voortschrijdend gemiddelde was 0,086 en statistisch significant (t = 15,638, p <0,001).
-
De interventieparameter was 0,000 en niet statistisch significant (t = -0,038, p = 0,970).
Dit betekent dat er een minimale invloed van de interventie (0,086) is op de verzuimcijfers van de toekomst (het voortschrijdend gemiddelde) en dat de waargenomen verandering na de interventie kan worden toegeschreven aan toeval. Of anders gezegd: de interventie leidde niet tot significant meer kortdurend verzuim.
We zijn voorzichtig met deze bevinding. Onze interventie was immers breder dan het enkel en alleen verlengen van de zelfcertificatieperiode in EDPBW 2. Het toevoegen van telefonisch contact met leidinggevenden zou eveneens een invloed kunnen gehad hebben op de korte verzuimduur. Telefonisch contact zou kunnen leiden tot minder kortdurend verzuim, omdat de barrière hoger is door het persoonlijk contact. Aan de andere kant zou telefonisch contact kunnen leiden tot presenteïsme, een lagere arbeidsproductiviteit en in de toekomst tot meer langdurig verzuim.
Wat zijn de implicaties voor de praktijk?
Verlenging van zelfcertificering naar 5 werkdagen kan in België in vergelijkbare bedrijven (EDPBW’s) mogelijks worden geïmplementeerd zonder toename van het kortdurend verzuim.
Ziekteverzuim van medewerkers bij twee Belgische Externe Diensten voor Preventie en Bescherming op het Werk van 2014 tot 2021. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2023; 20(4):3660. doi.org/10.3390/ ijerph20043660
▶ dr. Ilse Moerland, arbeidsarts bij IDEWE, Antwerpen. Contact: ilse.moerland@idewe.be
▶ dr. Nouchka Vervaet, arbeidsarts bij Cohezio, Antwerpen
