Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

‘In de BV Nederland is de man helaas nog altijd de norm’

Diederik Wieman
Gynaecoloog Lobke Moolenaar werkt als bedrijfsarts in opleiding bij arbodienst mkbasics, onderdeel van Arbo Unie, en zet haar kennis en ervaring onder meer in om vrouwspecifieke gezondheidsklachten op de kaart te zetten. ‘Als arts in de bedrijfsgeneeskunde signaleer ik meer overgangsklachten dan als gynaecoloog.’
Lobke Moolenaar

Nog altijd vindt ze gynaecologie een prachtig vakgebied. ‘Je bent bij alle levensfases van de vrouw betrokken. Ik heb mij uiteindelijk gespecialiseerd in voorplantingsgeneeskunde en endocrinologie, omdat het mij veel voldoening gaf om vrouwen met een kinderwens te begeleiden of vrouwen te helpen bij hormonale klachten.’ Dat ze nu toch verder specialiseert in een ander vakgebied heeft onder meer te maken met de werk-privé balans. Het woon-werkverkeer nam veel tijd in beslag en dat werd door fileproblematiek niet minder. ‘Ik heb nog een lang werkzaam leven voor de boeg en vroeg mij af hoe ik dat zou gaan invullen. Toen ben ik ook over de muren van het ziekenhuis gaan kijken.’

Ambities

Het werd bedrijfsgeneeskunde omdat ze veel energie krijgt wanneer ze de individuele mens in al zijn facetten kan begeleiden. ‘Daarnaast krijg ik als bedrijfsarts voldoende ruimte om mij te ontwikkelen buiten de spreekkamer. In onderwijs, preventie, voorlichting en op organisatorische niveau. Daarnaast ben ik ook betrokken bij onderzoek over de overgang vanuit het Arbo Unie Kennisinstituut Werk en Gezondheid. Ik kom dus goed aan mijn trekken met al mijn ambities, die door mijn huidige werkgever worden ondersteund.’ 

“Zij-instromers zijn een verrijking voor het vakgebied”

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Alle kennis en ervaring die ze als gynaecoloog op deed komt daarbij goed van pas. ‘In mijn ogen zijn zij-instromers een verrijking voor het vakgebied. De ervaring en kennis die je meeneemt vanuit een ander medisch specialisme, zorgt voor een ander soort verdieping binnen de bedrijfsgeneeskunde. Ik voel ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid om mijn eerder opgedane kennis te benutten voor de bedrijfsgeneeskunde. En hierdoor een bijdrage te leveren aan het op de kaart zetten van vrouwspecifieke aandoeningen en -klachten binnen werkend Nederland. Want ook in de BV Nederland is de man helaas nog altijd de norm.’

Overgang

Overgangsklachten zijn voor Lobke een belangrijk aandachtspunt. Afgelopen voorjaar gaf ze bijvoorbeeld een webinar over overgangsklachten en werk. ‘In mijn korte ervaring in de bedrijfsgeneeskunde merk ik dat vrouwen vaak zelf niet door hebben dat ze overgangsklachten ervaren. Deze vrouwen hebben zich nog niet met overgangsklachten bij een zorgverlener gemeld. Bedrijfsartsen hebben een unieke positie om die klachten te herkennen.’ Volgens Lobke is het ook de taak van de bedrijfsarts om meer bewustzijn te creëren over de overgang, en werkgevers en vrouwen duidelijk te maken wat ze kunnen doen om werken in de overgang zo probleemloos mogelijk te laten verlopen. ‘De overgang heeft enorm veel effect op het werkvermogen van de vrouw.

‘Als arts in de bedrijfsgeneeskunde signaleer ik meer overgangsklachten dan als gynaecoloog”

Uit allerlei onderzoeken blijkt dat vrouwen door overgangsklachten niet alle carrièrekansen benutten, parttime gaan werken of helemaal stoppen, minder productief zijn en zich vaker ziekmelden.’ Ze haalt onder meer RIVM-onderzoek aan waaruit blijkt dat ziekteverzuim en verzuimfrequentie in de overgangsleeftijd hoger is. Ook de verzuimduur is langer en de variatie in werkvermogen kan voor 34% verklaard worden door overgangsklachten. Ook melden vrouwen zich met klachten die met de overgang te maken hebben, maar niet als zodanig herkend worden. ‘We denken al snel aan opvliegers, maar niet dat de overgang ook een rol kan spelen bij onder meer spier en gewrichtspijn, hoofdpijn, vermoeidheid en stressklachten. Het is voor de bedrijfsarts dus heel belangrijk om te onderzoeken of in die gevallen ook de overgang een rol speelt.’

De top 10 van meest gerapporteerde overgangsklachten waar 8425 vrouwen in de overgang (heel) vaak last van hebben. Bron: Werken tijdens de overgang, RIVM

Taboe

De rol van de bedrijfsarts is extra belangrijk omdat het onderwerp ‘de overgang’ nog te vaak in de taboesfeer ligt. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat slechts dertig procent zich bij leidinggevenden meldt en dat maar drie procent ermee naar de bedrijfsarts gaat. ‘Terwijl behandeling tot significant minder overgangsklachten leidt en dus voor verbetering van het werkvermogen zorgt. Door de klachten te herkennen tijdens het verzuimspreekuur, kun je tijdig interveniëren door te verwijzen naar de huisarts of overgangsconsulent.’

“Bedrijfsartsen hebben een unieke positie om overgangsklachten te herkennen”

Meer aandacht

‘Gelukkig is er steeds meer aandacht voor vrouwspecifieke klachten, ook in de bedrijfsgeneeskunde. Daarom ben ik ook heel blij met het TBV-congres over vrouwspecifieke aandoeningen. Dit draagt bij aan preventie en herkenning. Maar er is ook nog veel winst te behalen. De arbeidsparticipatie van vrouwen is groot. En met de krappe arbeidsmarkt is het belangrijk dat vrouwen behouden blijven voor het werk. Daarom is het extra belangrijk dat er meer aandacht komt voor vrouwspecifieke aandoeningen zoals bekkenbodemproblemen, cyclusstoornissen, cyclus gerelateerde buikpijn, hormoon gerelateerde aandoeningen, vulvaire problemen en zwangerschap.’

Bron: CBS StatLine – Arbeidsdeelname; kerncijfers
Meer weten over vrouwspecifieke klachten? Kom dan op 25 maart 2025 naar het 21e TBV Congres met als thema ‘Vrouwspecifieke aandoeningen in de praktijk van de bedrijfs- en verzekeringsarts.’

 

Tips

Wat kan de werknemer zelf doen?

‘Bij klachten hulp zoeken bij de huisarts of een overgangsconsulent die aangesloten is bij de VVOC. Belangrijk is ook dat de werknemer haar klachten bespreekt met de werkgever, leidinggevende en collega’s. En zoek hulp bij de bedrijfsarts voor een preventief consult. Qua klachten vermindering begint alles met een gezonde leefstijl, voldoende lichaamsbeweging, gezond eten, slaap en stressreductie. Er zijn ook praktische tips. Adviseer de werknemer om lijstjes te maken wanneer ze af en toe dingen vergeet. Belangrijk is ook dat activiteiten worden afgewisseld met herstelmomenten. Zorg dat werkgever de agenda niet volplant. Een tafelventilator biedt uitkomst bij opvliegers net als verschillende laagjes kleding dragen zodat er wat uit kan. En bespreek met de werkgever of er mogelijkheden zijn om de werktijden aan te passen zodat de werknemer na een korte of slechte nacht bijvoorbeeld wat later kan beginnen.’

Wat kan de werkgever doen?

‘Steun en begrip van collega’s en leidinggevenden zijn van groot belang als je medische beperkingen ervaart door vrouwspecifieke klachten. Zorg dat er beleid is binnen de organisatie voor vrouwspecifieke klachten zodat het makkelijker wordt om te bespreken. Dit kan leiden tot hogere productiviteit en minder verzuim. Praktische maatregelen die je als organisatie kunt nemen bij overgangsklachten zijn goed beschreven in de handreiking overgang en werk van de stichting arbeid.

Wat kan de bedrijfsarts doen?

‘De bedrijfsarts speelt en cruciale rol in de herkenning en erkenning. Juist omdat vrouwen het vaak zelf niet door hebben. Hierdoor kunnen zij ervoor zorgen ze sneller de juiste behandeling krijgen. Daarbij kunnen zij aan de preventieve kant een grote rol spelen, onder meer door vrouwspecifieke klachten bij de werkgever op de kaart te zetten. Zij kunnen meedenken met het opstellen van vrouwspecifiek beleid voor de organisatie.’

 

Meer lezen?

Klachten en invloed op het werk (TNO)Themapagina overgang en werk NVAB
Stichting arbeid: Handreiking overgang en werk
NVOG Maatschappelijke acceptatie van vrouwspecifieke aandoeningen
RIVM werken tijdens de overgang
Klachten en invloed op het werk (TNO)

 

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen
account, maak dan hieronder een account aan.
Lees ook de spelregels.