Combineren van taken
Vrouwen kunnen ziekteverschijnselen ontwikkelen in relatie met de zwangerschap, bevalling of omstandigheden binnen het jonge gezin. Dit kan (soms) leiden tot arbeidsongeschiktheid zoals omschreven in het artikel van collega Yntema elders in dit nummer.1 Voor zowel werkgever als werknemer is het belangrijk om een antwoord op de vraag te hebben of de ongeschiktheid voor het (eigen) werk het gevolg is – of juist niet – van de zwangerschap en/of de bevalling (artikel 29a Ziektewet). Dit is relevant omdat het UWV arbeidsongeschiktheid als gevolg van zwangerschap en/of bevalling volgens de ziektewet 100 procent compenseert voor alle vrouwen (dus ook vrouwen in de vangnetpopulatie); en in andere gevallen voor 70 procent. De UWVrichtlijn geeft aan het criterium ruim te interpreteren.2 Er blijft intercollegiale discussie. Het moeilijk kunnen combineren van zorgtaken en/of huishoudelijke taken met (betaald) werk is op zich geen reden om arbeidsongeschiktheid aan te nemen. Ook niet als dit aansluitend aan het zwangerschapsverlof speelt. Maar het niet kunnen combineren van zorgtaken en/of huishoudelijke taken met (betaald) werk kan zeker wel een medeoorzaak zijn om ziek te worden. Net zoals Jim Faas in 2021 al schreef: ‘Beperk de taak van de verzekerings- en bedrijfsarts tot het vaststellen van objectieve beperkingen en mogelijkheden. En verzin een moderne regeling. Maak het zwangerschapsverlof langer, begrens de periode van arbeidsongeschiktheid aansluitend aan het bevallingsverlof die onder de Ziektewetregeling valt, sla alle kosten op een andere manier om.’3

Risico van overcompensatie
Bijdragen aan preventie
Referenties
1. Yntema C. Zwangerschapsgerelateerde bekkenpijn. TBV 2025; 33(2-3).
2. UWV-richtlijn Zwangerschap en bevalling als oorzaak van ongeschiktheid voor haar arbeid (herzien 2021).
3. Faas J. Blog tbv-online.nl/magazineartikelen/life-events-huilbabys-postnatale-klachten-en-zwangerschapsperikelen, 9 april 2021, TBV-online.
4. De Arbeidstijdenwet. Brochure Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 29-04-2011.
Recht op veilig en gezond werkenZwangere vrouwen en jonge moeders hebben, zoals elke werkende, recht op veilig en gezond werken. Zij hebben recht op een geschikte, afsluitbare ruimte om te rusten (met bed of rustbank) en te kolven en ze krijgen vrijstelling van overwerk en nachtdiensten (behalve als de werkgever de noodzaak hiervan kan aantonen zonder gezondheidsschade voor de werkende vrouw). Volgens de arbeidstijdenwet worden ze niet verplicht om meer te werken dan: maximaal 10 uur per dienst; in een periode van 4 weken maximaal gemiddeld 50 uur per week; in een periode van 16 weken maximaal gemiddeld 45 uur per week.4 Ze kunnen een verzoek indienen bij de werkgever om de werktijden aan te passen. Na de bevalling hebben vrouwen de mogelijkheid om onder werktijd hun kind borstvoeding te geven of te kolven. Voor werkgevers is er de handreiking ‘Zwangerschap en arbeid. Stichting van de Arbeid, herziene versie 15 september 2023′ die voor zich spreekt.
|
▶ Bas Sorgdrager en Moniek van Zitteren zijn TBV-redactieleden en bedrijfs- respectievelijk verzekeringsarts