Ieder hoofdstuk vormt een afgerond geheel waarin een deelonderwerp wordt uitgediept. In het eerste deel gaat het om meer algemene onderwerpen zoals Arbeid en mentale inspanning of De psychofysiologie van werkstress. Het laatste deel bevat capita selecta over uiteenlopende onderwerpen zoals Emotionele arbeid, Burn-out en bevlogenheid, Werkverslaving, Succesvol ouder worden en duurzame inzetbaarheid en Pesten op het werk. Bij ieder onderwerp wordt zowel het probleem als de mogelijke aanpak behandeld, zoveel mogelijk gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Deze teksten zijn informatief en vlot te lezen. De tussenliggende hoofdstukken hebben betrekking op assessment, interventiemogelijkheden en onderzoek. Interessant om kennis van te nemen, maar minder direct van toepassing dan de starthoofdstukken en de capita selecta.

Op veel plaatsen komt naar voren dat psychologische fenomenen zich niet eenduidig laten verklaren. Komt bevlogenheid of werkverslaving voort uit persoonlijke trekken of uit een specifieke werkcultuur? Of gaat het meer om aangeleerd gedrag? Ook een combinatie van invloeden is mogelijk. Om dit nader te onderzoeken is een gevalideerde vragenlijst nodig. Maar de formulering van zo’n vragenlijst hangt af van hoe onderzoekers ‘werkverslaving’ definiëren en van hun aannames over verklarende factoren. Als lezer ontdek je dat onderzoek in dit domein mede daardoor razend lastig is. Onderzoeksbevindingen hangen deels af van gemaakte keuzes en variëren dus nog wel eens.

De meerwaarde van dit handboek is dat het is samengesteld door ervaren onderzoekers met een onderwijstaak. Ze belichten de belangrijkste onderzoeksresultaten en delen hun persoonlijke visie over het onderwerp dat ze bespreken. Dat geeft een persoonlijke kleur die bijdraagt aan de toegankelijkheid van dit boek. Een review over hetzelfde onderwerp uit een wetenschappelijk tijdschrift is zakelijker en neutraler van toon, maar juist daardoor ook minder aantrekkelijk om te lezen.

Hoewel dit een omvangrijk boek is, zijn er zeker onderwerpen die je niet terugvindt. Een hoofdstuk over de psychische gevolgen van thuiswerken ontbreekt bijvoorbeeld. Dat is kennelijk nog onvoldoende onderzocht. In het hoofdstuk over pesten gaat het even over gevoelens van onveiligheid, maar het begrip psychologische veiligheid wordt verder niet uitgewerkt. Zo is er meer wat nadere aandacht verdient. Toch is dit een relevant boek is, ook voor ons vakgebied. Het is door de thematische opbouw en uitgebreide index heel geschikt om even iets op te zoeken.

Het aardige van dit boek is dat je merkt dat psychologen op een net wat andere manier kijken naar fenomenen waar je als bedrijfs- of verzekeringsarts veel mee bezig bent: verzuim of arbeidsongeschiktheid door psychische problematiek. Het gaat hier niet om de diagnostiek of de belastbaarheidsbeoordeling, maar om de vraag hoe uitval tot stand komt. Welke persoonlijke factoren en werkaspecten spelen daarbij een rol? Hoe is daar grip op te krijgen via preventieve interventies? Dat zijn belangrijke vragen die je kijk op dit onderwerp verbreden.