De bedrijfsartsen Anouk Trumpi en Michelle van Nieuwenhuizen hebben in december 2020 de Reinier Zielhuispenning ontvangen van de NVAB. De penning wordt eens in de twee jaar uitgereikt aan de arts, die in het kader van de opleiding tot medisch specialist Arbeid en Gezondheid - bedrijfsarts het beste onderzoeksartikel heeft geschreven. Het afstudeerwerk van Michelle en Anouk had als onderwerp het videobellen.
Het videobellen als efficiënte vorm van consultvoering werd voor de coronapandemie op bescheiden schaal toegepast, maar het laatste jaar heeft dit digitale spreekuur een enorme vlucht genomen, zowel in de kliniek als in de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde. Het onderzoek van de aios was dus ruim voor de coronacrisis opgezet en uitgevoerd. Zoals bij de uitreiking van de penning werd opgemerkt: “Ik weet niet in welke glazen bol is gekeken bij de keuze van het onderzoeksonderwerp, maar dat de coronaproblematiek een onderwerp zo actueel zou maken was toen nog niet te voorspellen.” Er zijn diverse voordelen voor de werknemer zoals: winst in reistijd en -kosten, het vermijden van de wachtkamer, niet meer afhankelijk van anderen zijn om naar een spreekuurlocatie te reizen en het comfort van een consult in eigen omgeving.
Het onderzoek
Het onderzoek had als doel om te weten te komen of de werknemerstevredenheid over digitale consulten gelijk is aan die bij ‘normale’ fysieke spreekuren. Met behulp van een eenmalige vragenlijst is onderzocht hoe de werknemers de videoconsulten hebben ervaren in vergelijking met een normaal fysiek consult. Werknemers tussen de 18 en 65 jaar oud, die de Nederlandse taal beheersen in spraak en schrift hebben deelgenomen. Naast de vragenlijst zijn er variabelen gebruikt die er als volgt uitzien: geslacht, leeftijd, functie, opleiding, sociale status, gezinssamenstelling, werksector en de score op de 4-DKL. Primaire uitkomstmaat is de werknemerstevredenheid.
Voor de analyse zijn 148 werknemers geïncludeerd: 66 (44,6%) mannen en 82 (55,4%) vrouwen. De leeftijd varieerde tussen 19 en 65 jaar waarbij de gemiddelde leeftijd 42 jaar SD12,3) was. De groep werknemers van het digitale consult bestond uit 78 werknemers en de groep werknemers, die een fysiek consult hadden, uit 70 werknemers. De gemiddelde tevredenheid (schaal 0-10) met de uitkomst van het spreekuur was voor de digitale groep 8,0 (SD 1,3) en voor de fysieke groep 8,3 (SD 1,4). Dit kleine verschil is niet significant (p=0,20). Er is ook geen significant verschil tussen de antwoorden op de vragenlijst die werden gegeven in de groep met een digitaal spreekuur en een fysiek spreekuur. Alleen bij de vraag of de arts over voldoende informatie over de werknemer beschikte werd er een significant verschil gevonden (p=0,02) tussen het digitale en het fysieke spreekuur. Bij het fysieke spreekuur werd er vaker door de werknemer beoordeeld dat er voldoende voorinformatie beschikbaar was ten opzichte van de werknemers met een digitaal consult. Wanneer de preventieve spreekuren hieruit werden gefilterd is dit verschil niet meer significant (p=0,77). De onderzoekers concluderen dat de werknemerstevredenheid over een digitaal en fysiek spreekuur nagenoeg gelijk is.
Commentaar
Het onderzoek laat overtuigend zien dat werknemers zich door het digitale contact niet laten hinderen om bijvoorbeeld hun gevoel en emotie over te brengen, dan wel makkelijk uit te drukken wat ze willen communiceren. Werknemers die een digitaal consult hebben gehad, vinden het geen probleem om de vervolgafspraken ook digitaal te laten plaatsvinden. Het onderzoek laat zien dat vanuit het perspectief van de werknemer het digitale spreekuur een goede optie is in situaties waarin fysieke spreekuren lastig zijn te organiseren. Het onderzoek geeft echter geen antwoord op de vraag over de inhoudelijke kwaliteit van het oordeel van de bedrijfsarts en het gegeven advies. Het is immers de vraag of de bedrijfsarts op afstand steeds voldoende eigen onderzoek kan doen; alleen goed luisteren is niet altijd voldoende. Mijn conclusie is dat afhankelijk van de probleem- en vraagstelling gekozen kan worden voor een digitaal of een fysiek consult.
Het complete onderzoek is op te vragen bij Anouk Trumpi: anouk.trumpi@gmail.com
