Hoe kijkt de buitenwereld naar het werk van de verzekeringsarts en arbeidsdeskundige en in hoeverre sluit de leefwereld van de klant, die centraal staat, aan bij de systeemwereld van een uitvoeringsorgaan met al zijn regels. Op zoek dus naar een stukje verbinding tussen binnen- en buitenwereld.De dag werd in goede banen geleid door de energieke dagvoorzitter Richard Engelfriet, die de deelnemers stimuleerde uit hun comfortzone te stappen en het nodige tegen de deelnemers aanhield. Paul Schnabel, socioloog en voorheen directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau, opende de dag met veel cijfers en liet overtuigend zien hoe goed Nederland er voor staat in economische zin. Tegelijk is er ook weinig vertrouwen in de overheid en is er verlies van zekerheden. Een baan voor het leven bij V&D of een bank zit er niet meer in (dit lijkt overigens nog niet voor het UWV te gelden). Het aantal flexwerkers groeit, het is moeilijker een uitkering te krijgen, en de uitkering is minder hoog en duurt korter. Oudere werklozen komen maar moeilijk aan een baan. Kortom het gaat goed, maar dit geldt niet voor iedereen. Jammer genoeg kwam er in het betoog geen duidelijk beeld naar voren in welke richting de oplossing gezocht moet worden. Versimpeling van de buitengewoon complexe regelgeving of een basisinkomen zijn oplossingen waar de nodige bezwaren aan kleven.

Mieke Greebe, senior raadsheer bij de Centrale Raad van Beroep gaf de aanwezigen complimenten voor de kwaliteit van de rapporten, wees op het grote aantal uitspraken ongegrond, maar zag ook verbeterpunten. Zij pleitte voor rapporten die voor medisch leken, zoals juristen, goed toegankelijk zijn met een duidelijke uitleg en motivering van de standpunten. Reacties in een beroepzaak door de verzekeringsarts en arbeidsdeskundige zijn belangrijk. Een rapport met alleen de conclusie “Geen reden voor een ander standpunt”, zonder argumenten, wordt niet gewaardeerd. Tips: vermeld de duur van een gesprek/onderzoek in het rapport, let op een neutrale toonzetting en laat niet-relevante opmerkingen achterwege. De arbeidsdeskundigen werden uitgenodigd loonsanctiezaken door de bril van het arbeidsrecht te bekijken.

Dick Allewijn, bijzonder hoogleraar mediation, betoogde dat mediation een goede methode kan zijn om geschillen op te lossen naast juridische bezwaar- en beroepsprocedures. Kern is: van ‘tegen elkaar’ naar ‘samen tegen het probleem’. Maar hoe kun je in vredesnaam mediaten over beperkingen? Een heel duidelijk antwoord kwam er niet op die vraag. Hij pleitte voor een toeschietelijke overheid in die zin dat de overheid oog heeft voor de problemen van de burger en de burger netjes behandelt. Het is belangrijk dat de burger in een procedure zijn stem kan laten horen, en dat er ook iets gedaan wordt met de argumenten die aangevoerd worden. Een respectvolle, transparante professionele aanpak, met oog voor de emoties. Uiteraard zijn dit kenmerken van mediation, maar eigenlijk ook van een goede bezwaarprocedure. De meerwaarde van mediation bij medisch-arbeidskundige geschillen bleef zo wat onduidelijk.

Maxim Februari, filosoof en schrijver, hield een verontrustend betoog over de ontwikkelingen met big data en algoritmes die in toenemende mate ons leven bepalen, zonder dat we weten welke normen de algoritmes hanteren. ‘Normaal’ wordt wat de big data ons voorhouden zonder dat we daar invloed op hebben. Het is maar goed dat de spreker geen weet had van het CBBS en de normaalwaarden, anders had hij wellicht daar de nodige kanttekeningen bij geplaatst.

Meest opmerkelijke bijdrage van de dag kwam van Japke D. Bouma, redacteur columnist bij NRC die ondanks haar oneindige passie voor taal, constateerde dat het bij UWV met de jeukwoorden wel meevalt. De arbeidsdeskundigen en verzekeringsartsen konden gesterkt in hun vakmanschap terug naar hun zelfsturende teams na deze geslaagde dag.