Uit haar onderzoek komt naar voren dat een bedrijfsartsconsultent oncologie (BACO) een belangrijke bijdrage kan leveren aan het terugdringen van beperkingen voor het werk en van het aantal dagen ziekteverlof. Het proefschrift is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel beschrijft de ontwikkeling van een interventie gericht op werkgerelateerde ondersteuning op maat. Het tweede deel betreft onderzoek naar het proces en de effectiviteit van de interventie. Doel van de interventie was patiënten op maat te ondersteunen bij werkgerelateerde problemen volgens het stepped care-principe. Hierbij werden zij op basis van een beslisschema verwezen naar een type interventie: (1) milde werkgerelateerde problemen; ondersteuning door een oncologie verpleegkundige; (2) ernstige werkgerelateerde problemen; ondersteuning door een BACO en (3) complexe werkgerelateerde problemen, ondersteuning door een multidisciplinair team.

De interventie omvatte drie persoonlijke gesprekken, volgens een vooraf opgesteld protocol in een van de type ondersteuningen (A, B, of C) van elk ongeveer 30 minuten, waarvan het eerste gesprek bij voorkeur plaats moest vinden voordat behandeling werd gestart. De controlegroep bestond uit patiënten die reguliere psychosociale ondersteuning door verpleegkundigen kregen. Hierbij is het thema werk geen vast onderdeel van de gesprekken.

In totaal hebben 33 verpleegkundigen en 7 BACO’s meegedaan aan het onderzoek in 16 ziekenhuizen. Het beoogd aantal deelnemers was 310. Uiteindelijk zijn 88 patiënten geïncludeerd, waarvan 42 in de interventiegroep en 46 in de controlegroep. Naast problemen met inclusie bleek het ook lastig te zijn om het eerste gesprek voor aanvang van de behandeling te voeren. Dit lukte bij 32% voor interventie A (oncologieverpleegkundige) en bij 13% voor interventie B (BACO). Geen enkele patiënt werd besproken in het multidisciplinaire team (interventie C). De BACO’s namen langer de tijd om werkgerelateerde problemen te bespreken (gemiddeld 50 minuten) dan de oncologieverpleegkundige (gemiddeld 30 minuten). Zorgprofessionals konden het beslisschema gemakkelijk volgen en patiënten hebben de interventie als nuttig ervaren.

Over het algemeen is de interventie als positief en haalbaar beschouwd, maar waren er wel enkele kanttekeningen te maken, zoals de tegenvallende aantallen patiënten, duur van de gesprekken van de BACO’s, het moment van inzetten van de interventie en de rol van de BACO, die meer verankerd moet worden in de klinische setting.

In de effectiviteitsevaluatie is beschreven dat over een periode van 12 maanden vijf uitkomstmaten zijn gemeten: (1) verzuimdagen tot (gedeeltelijke) terugkeer naar werk, (2) werkstatus op 12 maanden na begin studie, (3) kwaliteit van leven, (4) werkvermogen en (5) beperkingen voor werk. Patiënten bleken na ondersteuning 43 dagen eerder terug te keren naar de werkplek dan deelnemers uit de controlegroep, maar dit verschil bleek statistisch niet-significant. Ook de andere uitkomstmaten lieten een positief verschil zien, echter geen enkele significant. Het beperkt aantal deelnemers zal hier zeker een rol bij hebben gespeeld.

Zoals ook uit andere studies en pilots is gebleken, is de waardering van patiënten en zorgprofessionals voor de inzet van een BACO bij werkgerelateerde problemen positief. Al is dit onderzoek bij GI-patiënten gedaan, het lijkt mij aannemelijk dat deze positieve waardering voor inzet van een BACO niet tumorafhankelijk is. Gezien de toenemende flexibilisering van de arbeidsmarkt, met toename van zzp’ers, flexwerkers en werknemers met tijdelijke contracten zou ik me kunnen voorstellen dat de noodzaak voor arbeidsgerichte zorg zal toenemen, omdat deze groepen weinig tot geen toegang hebben tot bedrijfsgezondheidszorg. Dit geldt zeker voor de groep die op moment van diagnose werkzoekende is of de arbeidsmarkt nog moet gaan betreden.