Werkcondities tijdens de zwangerschap kunnen het risico op vroeggeboorte verhogen. Daarbij is het belangrijk om onderscheid te maken tussen spontane en iatrogene vroeggeboorte.
Bij iatrogene vroeggeboorte is ingrijpen noodzakelijk vanwege ernstige complicaties voor moeder en/of kind. Of een hypertensieve aandoening – de meestvoorkomende zwangerschapscomplicatie in westerse landen – hierin een rol speelt is niet bekend.
De vraagstelling: is er een relatie tussen werkcondities tijdens het eerste trimester van de zwangerschap en de kans op totale vroeggeboorte met onderscheid naar de subtypen: spontane en iatrogene vroeggeboorte? En in hoeverre speelt zwangerschapshypertensie hierbij een rol?
Methode
Zwangere vrouwen van de ABCD-studie (Amsterdam Born Children and their Development, inclusie januari 2003-maart 2004), vulden een vragenlijst in, twee weken na de eerste prenatale screening (respons 67%, inclusie n=7561 levend geboren eenlingen).
Onderzochte werkcondities waren: aantal uren werken per week, aantal uren staan/lopen per week, fysiek zwaar werk (totaal van subschaal van Job Content Questionnaire (JCQ) Karasek) en ervaren werkstress (job demand versus job control, JCQ Karasek). De relatie tussen werkcondities en vroeggeboorte werd onderzocht met multivariabele logistische regressie, bij de analyses werd gecorrigeerd voor pariteit, roken tijdens de zwangerschap, vroeggeboorte in de anamnese, maternale etniciteit, opleidingsniveau, leeftijd en pre-zwangerschap gewichtsstatus.
Grootste kans bij ≥32 uur fysiek zwaar werk
De prevalentie van totale vroeggeboorte in ons onderzoek was 5,4 procent, waarvan ongeveer 80 procent spontane vroeggeboorte. Verder bleek: 64 procent van de vrouwen werkte, gedefinieerd als minimaal 8 uur/week een betaalde baan, tijdens het eerste trimester van de zwangerschap.
De prevalentie van totale vroeggeboorte en de subtypen was niet verschillend tussen werkende en niet-werkende vrouwen. Meer dan 30 uur/week staan/lopen gedurende het eerste trimester verhoogde de kans op totale vroeggeboorte (gecorrigeerde OR=1.5;95%CI=1.0-2.3) ten opzichte van zwangere vrouwen in de categorie <10 uur/week staan/lopen.
Andere werkcondities waren niet gerelateerd aan een verhoogde kans op totale vroeggeboorte. De opsplitsing in spontane en iatrogene vroeggeboorte toonde aan dat meer dan 30 uur/week staan/lopen alleen de kans op iatrogene vroeggeboorte verhoogde (gecorrigeerde OR=2.09;95%CI=1.00-4.97).
De grootste kans op een iatrogene vroeggeboorte werd gevonden bij de combinatie van een lange werkweek (≥ 32 uur) met veel fysiek zwaar werk. (gecorrigeerde OR=3.42;95%CI=1.04-8.21). We vonden geen aanwijzing dat de relatie tussen fysiek zwaar werk en iatrogene vroeggeboorte verliep via het ontstaan van zwangerschapshypertensie (mediatie), echter gestratificeerde analyses toonden aan dat fysiek zwaar werk alleen de kans op iatrogene vroeggeboorte verhoogde als er sprake was van zwangerschapshypertensie (gecorrigeerde OR=6.44;95%CI=1.21-29.76). We vonden geen enkele relatie tussen ervaren werkstress en totale vroeggeboorte of de subtypen.
’64 procent van de vrouwen
werkte minimaal 8 uur per week in een betaalde baan’
werkte minimaal 8 uur per week in een betaalde baan’
Conclusie: alert blijven
Deze studie toont aan dat werken op zich niet het risico verhoogt op een vroeggeboorte, maar dat fysiek zwaar werk gerelateerd is aan een verhoogde kans op iatrogene vroeggeboorte en niet met spontane vroeggeboorte.
Zwangerschapshypertensie speelt mogelijk een rol; als die aanwezig is leidt fysiek zwaar werk tot een sterk verhoogde kans op iatrogene vroeggeboorte, vooral in combinatie met lange werkweken.
De resultaten van ons onderzoek kunnen helpen bij het opstellen van aanbevelingen voor professionals die werken in de zorg met zwangere vrouwen. Zij kunnen de werkbelasting in kaart brengen. Bloeddrukmonitoring is standaard zorg bij zwangere vrouwen; bij een stijging van de bloeddruk is het raadzaam voor professionals om alert te zijn op fysiek zware arbeidsomstandigheden zodat gezamenlijk gezocht kan worden naar aanpassingen binnen het werk om het risico op een iatrogene vroeggeboorte te verkleinen.
Nederlandse bewerking van het artikel ‘First trimester employment, working conditions and preterm birth: a prospective population-based cohort study’, uit BMJ Journals.
