Vandaag praat ik met Benhai Vuong. Een bijzondere collega, afkomstig uit Vietnam. Zij is als meisje van vijftien in Nederland aangekomen, doorliep een uitzonderlijk leer- en werktraject en heeft haar eigen balans gevonden tussen werk en privé. Met dat laatste zit het wel goed, als ik afga op haar vrolijke stemming.
Hoe kwam je in Nederland terecht?
‘Ik ben in 1982 geboren. In 1995 wilde ik mijn geboorteland Vietnam verlaten. Dat was toen een heel ander land dan nu, met veel minder vrijheid en maar één politieke partij. In 1997 kwam ik in Nederland aan als AMA: alleenstaande minderjarige asielzoeker. Pleegouders had ik niet. Ik werd geplaatst in een woonzorgcentrum. Daar kreeg ik een voogd toegewezen. Die kwam twee keer per week om mij op weg te helpen.’
Hoe is dat om zo jong en zonder ouders in een vreemd land aan te komen?
‘Niet makkelijk! Ik kom uit een heel andere cultuur. In Vietnam leerden wij veel over de wereldoorlogen en het communisme. In Nederland is een heel ander politiek klimaat. Hier mag je zelf kiezen. Ik was ontzettend dankbaar dat ik naar school mocht. Ik zat eerst in een soort schakelklas om Nederlands te leren. Toen al wilde ik arts worden. Ik kreeg een toets of ik het vwo aankon. Die viel positief uit. Zo kwam ik in Eindhoven op het atheneum. Destijds sprak ik nog heel gebroken Nederlands. Ik kreeg alle hulp van de docenten. In de bètavakken was ik sterk. Als profiel had ik Natuur & Techniek gekozen, met wiskunde B2, natuur- en scheikunde. Met biologie erbij had ik een tweede profiel: Natuur & Gezondheid. Na de middelbare school ging ik geneeskunde studeren aan de VU. In mijn studietijd was mijn Nederlands nog niet zo goed. Dat was lastig, zeker in een coschap als interne geneeskunde. Toen heb ik gekozen voor nucleaire geneeskunde. Na mijn coschappen mocht ik direct met de opleiding aan het VUmc beginnen.’
‘Ik wil mijn kennis als arts nog verder verrijken‘
Dan moet je toen al blijk gegeven hebben van veel kennis en ambitie
‘Nucleaire geneeskunde is mijn eerste liefde. Mijn opleiding was oorspronkelijk vier jaar. Met de nieuwe opzet werd dat vijf jaar: een basis opleiding van twee en een half jaar, daarna kies je voor radiologie of nucleaire geneeskunde. Radiologie en nucleaire geneeskunde kunnen niet zonder elkaar. Het is allebei beeldvorming.’
Hoe is je opleiding verder verlopen?
‘Ik heb de vijfjarige opleiding helemaal voltooid. Het laatste jaar werkte ik parttime omdat ik toen mijn tweede kind kreeg. Daarom duurde mijn opleiding wat langer.’
En dan aan de slag als nucleair geneeskundige
‘Ja, dat heb ik enkele jaren gedaan, in Dordrecht. Het is een prachtig vak. Je moet je voor 300 procent inzetten. Ik werkte 60 uur per week. Was pas om half tien ’s avonds thuis. Dat was op den duur niet meer op te brengen. Als je een kind krijgt moet je je prioriteiten anders stellen. In 2017 stond ik voor een keuze. Ik moest de volledige zorg voor mijn kinderen op me nemen. Hoe kon ik mijn liefde voor mijn vak combineren met het moeder zijn? Hoe kon ik mijn werk-privébalans behouden? Ik heb een vriendin, Coby. Zij is bedrijfsarts. Ik heb haar geconsulteerd. Wat past bij mij? Coby zei: Kom maar met me meelopen. Ik was gelijk verkocht. Als nucleair geneeskundige stond ik vaak aan het einde van het leven van mensen. Ik zag moeilijke, terminale situaties, met name bij oncologische patiënten. Bij Coby zag ik dat je als dokter veel aan preventie kan doen. Extramuraal, als bedrijfsarts! Ik ben mijzelf heel bewust van het belang van een goede leefstijl. Leefstijlgeneeskunde is goed te rijmen met de traditionele geneeskunde die ik vanuit Zuidoost-Azië heb meegekregen. Hoe je qua voeding en beweging je eigen genezingsvermogen versterkt. Wij moeten onszelf genezen, niet de dokters. In de bedrijfsgeneeskunde is plek voor deze visie. Met mijn bagage, mijn ervaring kan ik daar veel doen.’
Je oosterse achtergrond heeft je geholpen
‘Zeker wel, maar die keuze was niet makkelijk. Nadat ik met Coby had meegelopen, heb ik nog bij andere arbodiensten rondgekeken. Tussen al die websites van arbodiensten zag ik geen verschil. Overal lees je mooie visies en blabla, maar bij de gesprekken denk je van, nee, dit is het net niet. Ik stond op het punt om in Dordrecht mijn contract als nucleair geneeskundige dan toch maar te verlengen, toen ik werd gebeld door Piet Kroon van Bedrijfsarts-op-Maat. Hij nodigde mij uit voor een gesprek. Een collega wees me erop dat Piet een heel nieuw concept heeft. Met name voor medisch specialisten die bedrijfsarts willen worden. Dat noemen ze zijinstromers.’
Hoe is dat gesprek verlopen?
‘Eind 2017 kwam ik bij Piet op gesprek. Hij heeft me veel verteld over zijn initiatief voor een nieuw soort bedrijfsartsopleiding. Daarbij kwam de functie van stralingsarts ook ter sprake. Door het gesprek kreeg ik er meer inzicht in. Piet heeft zo’n mooie visie op het vak en dat is met name waarom ik naar de bedrijfsgeneeskunde ben overgestapt. Toen ik me begin 2018 aanmeldde zei Piet: Ik moet nog wachten op de goedkeuring van RGS. Dat kan even duren. We zijn in 2018 gewoon begonnen. Ik werd aangemeld bij de NSPOH voor de theoretische opleiding. Hans Heijstek werd daar mijn opleider.’
Heb je als zijinstromer nog vrijstellingen gekregen?
‘Ja, Hans heeft voor mij een opleidingsplan op maat gemaakt, met onderdelen waarvoor ik vrijstelling kon krijgen en waarvoor niet. Het is afgestemd op mijn eigen interesses. Ik kreeg vrijstelling voor de klinische stages, wetenschappelijke stage en de onderzoeksscriptie. Hans heeft er wel extra organisatorische stages in gedaan. Want wat weet een klinisch specialist nu van organisaties, hoe die werken? Hoe dat zit met werkgever, werknemers, ondernemingsraad? Hans heeft daar extra nadruk op gelegd en zei: Benhai, ik verwacht wel dat je volgens het gemiddelde werkt, maar bij jou verwacht ik iets meer!’ (lacht) ‘Heel mooi, echt op maat. Hans zorgde als cursusleider voor het theoretische gedeelte en Piet met Bedrijfsarts-op-maat voor de praktijk. Als aios moet je per week een aantal uren in de praktijk werken. Met drie dagen redde ik dat wel. Dan nog één dag theorie en één dag studie. Je moet nu eenmaal heel veel opdrachten maken.’
Wat trekt je zo aan in Bedrijfsarts-op-maat?
‘Het mooie van Bedrijfsarts-op-maat is dat je ook als zelfstandige kunt functioneren. Ik was voorheen in loondienst, maar nu werk ik zelfstandig. Bij Bedrijfsarts-op-maat heb ik meerdere dingen geleerd. De basis van de bedrijfsgeneeskunde. En later leerde ik het management. Dat is de reden dat ik nu mijn werk goed kan doen. Het is geen makkelijk vak: je hebt zoveel belanghebbenden. En belangen botsen soms! Als een leidinggevende goed is lost hij de problemen wel op. Maar velen weten niet hoe ze iemand moeten begeleiden. Dan ontstaan er arbeidsconflicten.’
Mis je je oude vak niet?
‘Zeker. Ik mis dat enorm. Gisteren heb ik een referaat gehouden voor een intercollegiale toetsingsgroep. Ik heb over Tsjernobyl gepraat. Het is mijn ambitie om de stralingsgeneeskunde meer op te pakken.’
In het ziekenhuis had je toch ook al te maken met de preventieve zorg voor stralingswerkers?
‘Dat is zo, maar nu moet ik echt ziekenhuizen en afdelingen radiologie adviseren. Daarbij kan ik mijn radiologische kennis goed gebruiken.’
Hoe zit het met die andere kant van het vak, lastige situaties, omgaan met conflicten, een werkgever die jou zijn kant op wil duwen?
‘Ik heb geleerd dat je onafhankelijk moet blijven. Je medische kennis gebruiken om ze allebei, werkgever en werknemer, te helpen. Wat is een gezonde situatie voor beiden? Daar heb ik al ervaring mee opgedaan.’
Ben je inmiddels geregistreerd als bedrijfsarts?
‘Ja, sinds mei 2021. Ik ben de eerste zijinstromer die met succes is afgezwaaid! De opleiding bedrijfsgeneeskunde duurde twee jaar voor mij. Toen ik in 2018 begon had Bedrijfsarts-op-maat nog geen erkenning. Die kwam in 2019.’
Hoe is je werksituatie nu? Werk je nu bij een arbodienst of zelfstandig?
‘Het is een combinatie van alles. Veel doe ik in overleg met Piet. Ik kies mijn eigen klanten. Klanten die bij mij passen. En anders… even goede vrienden. Onlangs ben ik benoemd als medisch directeur van Bedrijfsarts-op-maat. Ze zien mij als een jong talent met veel visie in haar vak, ook als medisch specialist. Ik weet mensen goed te begeleiden. Hoe organiseer je je eigen opleiding? Hoe pak je dat aan? Je moet je eigen opleiding maken. Dat vind ik nog steeds. Je moet jezelf opleiden, naast het standaardpakket dat we van de NSPOH hebben gekregen. Wij bieden arbodiensten cursussen en opleidingen aan op maat. Het zijn opleidingen voor werknemers van arbodiensten. Bedrijfsarts-op-maat verzorgt veel opleidingen voor physician assistants en praktijkondersteuners voor bedrijfsartsen (POB’ers).’
Hoe maak je zo’n ‘opleiding op maat’?
‘In de loop van een samenwerking met een klant kom je erachter wat iemand nodig heeft. Als je voor kwaliteit wilt gaan ben je welkom bij ons.’
En hoe zit het met jouw opleiding tot stralingsarts?
‘Ik heb de stralingscursus lang geleden gedaan, voor mijn opleiding nucleaire geneeskunde. Vanaf mei 2021 ben ik ook officieel geregistreerd als stralingsarts.’
Doen ziekenhuizen een beroep op jou als stralingsarts?
‘Ik heb daar wel contacten over met collega’s, maar ik kan niet alles aanpakken, want er is zo veel te doen.’
Je werkt al met al toch minstens 40 uur per week denk ik?
‘Min of meer…, maar zeker niet minder. Maar ik hoef niet meer te reizen. Ik kan alles thuis doen. Ik woon in Amstelveen. Ik heb mijn klanten in de buurt, soms op fietsafstand. Ik deel mijn eigen tijd in. Als ik een middagje geen spreekuur wil, dan kan dat. In het ziekenhuis kon ik niet zomaar vrij krijgen. Ik kon niet eens tijd krijgen om een huis te kopen. Ik vroeg de hypotheekadviseur of hij naar het ziekenhuis wilde komen. Tijdens het gesprek had ik de pieper bij me en werd ik continu gepiept.’
Heb je veel moeten regelen voor je kinderen?
‘Ik heb naschoolse opvang. Ik kan de jongste ’s morgens brengen en ’s avonds ophalen. Woensdag breng ik hem naar de sportclub en dan ga ik thuis achter mijn laptop werken. Dat is ideaal.’
Hoe zie je jouw toekomst?
‘Even aanzien hoe het loopt. Maar ik blijf wel in dit vak. Ik ga niets anders doen.’
Heb je geen heimwee naar het ziekenhuis?
‘Soms wel, zeker nu er een tekort is aan specialisten nucleaire geneeskunde. Toen ik net klaar was met de opleiding bedrijfsgeneeskunde vroeg een collega mij: Heb je interesse om bij ons te komen werken? Twee van de vier nucleair-geneeskundigen in een maatschap waren uitgevallen. Dat jeukt dan wel. In de nucleaire geneeskunde is altijd werk. Maar om in balans te blijven en om mijn kennis van het artsenberoep te verrijken… – niet alleen het klinische deel, maar ook de sociale, economische, ethische aspecten – blijf ik bij de bedrijfsgeneeskunde.’
Andere dokters vinden het kennelijk niet zo interessant.
‘Omdat ze niet weten wat het inhoudt. Onbekend maakt onbemind. Het is een probleem dat dit vak zo weinig gepromoot wordt. Het verdient een betere plek. Tijdens mijn basisopleiding heb ik twee weken meegelopen bij een arbodienst. Alleen maar meegekeken. Dat is te weinig. Meekijken is geen doen. Je moet het zelf ervaren om het te leren. Dat is mijn boodschap.’
Hoe breng je dat in praktijk?
‘Als iemand, een aios mij vraagt: Kan ik met je meelopen? Dan zeg ik: Prima. Hier is mijn spreekuur: doe het! Ik doe de eerste, jij de rest. Ik blijf erbij. Ik let op. Na afloop bespreken we het. Laatst had ik een gynaecoloog naast me. Er kwam een meneer met cardiovasculaire ziekte. Zij dacht: die gaat waarschijnlijk vragen om zijn werkschema aan te passen. Maar de man zei: Dokter, ik heb uw hulp nodig. De werkgever heeft mij op non-actief gezet zonder dat ik begrijp waarom. Toen zat ze mij aan te kijken zo van: wat moet ik nu doen? Ja juist. Hier leer je van. Of iemand met kanker. In het ziekenhuis heb ik veel gewerkt met kankerpatiënten. Maar wat er buiten het ziekenhuis gebeurt met iemand, dat hij zijn werk kwijtraakt of hoe zwaar het is voor zijn familie, daar had ik geen idee van. In het ziekenhuis wilde je iemand in een remissie brengen. Maar wat betekent remissie voor iemand? Hoe lang moet hij herstellen van de laatste chemokuur of behandeling? Ik heb nu cliënten met stadium 4 longkanker of niercelkanker die tegen mij zeggen: Ik wil mijn werk niet kwijt. Maar deze behandeling is te zwaar voor mij. Wat kan ik doen? Ik weet hoe het schema eruit ziet. Over zoveel tijd weer een scan. Maar hoe pas ik zijn werkzaamheden aan zodat hij zich weer nuttig voelt? En plezier heeft van zijn werk? Het is de kunst om met de werkgever te kijken wat mogelijk is. De meeste werkgevers willen best graag meedenken. Werkgevers zijn geen slechte mensen, maar ze weten er weinig van.’
Je komt bij je klanten ook op de werkvloer?
‘Ja. Veel jongere bedrijfsartsen doen dat niet meer. Er is geen ruimte meer voor. Aios doen nu vijf dagen per week spreekuur. Maar je moet wel op de werkvloer blijven komen om te zien hoe mensen functioneren.’
Dat is een mooie boodschap om mee af te sluiten, Benhai! Dank je wel voor jouw mooie en positieve verhaal. Jouw carrière biedt veel perspectief.
Bedrijfsarts-op-maat is onderdeel van Stichting Praktijkopleiding Arboprofessionals. B-o-m detacheert ervaren huisartsen en medisch specialisten die worden opgeleid tot bedrijfsarts. De bedrijfsartsen in opleiding zijn geselecteerd op besluitvaardigheid en ondernemerschap. B-o-m levert vaste of flexibel inzetbare artsen direct aan arbodiensten en maatschappen van bedrijfsartsen.
