Onderzoek doen. Mijn ervaring is ‘you either like it or hate it’. Althans, die geluiden hoor ik vaak in de wandelgangen. Niet alleen op het UWV-kantoor waar ik momenteel werkzaam ben, maar ook in de kliniek hoorde ik dit vaak van collega-aios terug. Er lijkt daarom toch een soort van ‘koudwatervrees’ te bestaan als het gaat om het doen van onderzoek. Eeuwig zonde, als je het mij vraagt.
In de opleiding tot bedrijfs- en verzekeringsarts leren aios zelfstandig een praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek op te zetten. Dit voeren ze uit onder begeleiding. Deze inspanningen leiden vervolgens tot een conceptartikel. Tot zover niks nieuws lijkt mij. Veelal blijft het echter bij het conceptartikel. Aios zijn blij dat ze het onderzoek hebben afgerond en ‘zijn er klaar mee’. Het conceptartikel beland dan ergens op een plank om in de vergetelheid te raken.
Een mooie gelegenheid om te leren van elkaars onderzoek is het presenteren daarvan. Bij de NSPOH is het gebruikelijk om conceptartikelen te presenteren op een symposium. Bij de SGBO werden recent ook onderzoeksresultaten van aios bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde onderling gepresenteerd. Mensen die mij kennen, weten dat mijn interesse ligt bij wetenschappelijk onderzoek en daarom was ik aanwezig als toehoorder. Ik vond het leuk om te horen waar mijn collega-aios zich mee bezig hebben gehouden op het gebied van onderzoek. De onderwerpen en onderzoeksmethoden liepen erg uiteen. Dat laat nog maar eens zien hoe breed ons vak nu eigenlijk is en wat er allemaal mogelijk is.
Door aios-onderzoek te laten presenteren worden niet alleen presentatievaardigheden geoefend. Het is een mooie gelegenheid om onderzoek van aios binnen ons vakgebied, waar vaak ‘bloed, zweet en tranen’ in zit, te delen. Zo weten aios van elkaar welke onderwerpen onderzocht zijn en kan men inspiratie opdoen voor volgend onderzoek. Vaak hoor ik terug: er komt ‘niks’ uit mijn onderzoek, dus het is niet de moeite waard om te publiceren. Vanuit epidemiologisch perspectief vind ik dat jammer. Dit werkt het risico op publicatiebias in de hand en anderen zijn wellicht bezig om het ‘wiel’ van eerder niet-gepubliceerd onderzoek opnieuw uit te vinden.
Nu besef ik goed dat niet iedereen even enthousiast is over onderzoek doen. Zoals ik al schreef ‘you either like it or hate it’. Daar is niks mis mee. Wel lijkt een oproep aan alle aios hier op zijn plaats. Laat je vooral niet tegenhouden om je werk te presenteren of te publiceren door bij voorbaat te denken dat het ‘niet goed genoeg zal zijn’. Onderzoek kent vele vormen en maten. Belangrijk is juist dat bevindingen met elkaar gedeeld worden.
Daarbij komt dat het belangrijk is om enthousiasme te behouden als aios (al dan niet met ‘koudwatervrees’) wel geïnteresseerd zijn in wetenschappelijk onderzoek. In een schriftelijk standpunt pleitte Meertje Hallie, bestuurslid van het Landelijk Overleg Sociaal Geneeskundigen In Opleiding (LOSGIO), al voor toegang tot wetenschappelijke literatuur voor alle aios sociale geneeskunde. https://www.tbv-online.nl/aios-sociale-geneeskunde-worden-wetenschappelijk-niet-altijd-gefaciliteerd/ Vaak verdwijnt deze toegang na afronding van de opleiding. Daardoor wordt een drempel opgeworpen voor het verrichten van onderzoek als de opleiding is afgerond. Joost van der Gulden pleitte in zijn reactie daarom niet per se voor betere voorzieningen bij de opleidingsinstituten alleen, maar ook voor oplossingen binnen de diensten van de sociale geneeskunde zelf. Daar sluit ik me graag bij aan. Het is immers zonde als aios hun ‘koudwatervrees’ verloren hebben en hun ambities voor onderzoek alsnog verloren gaan door gebrekkige toegang tot gepubliceerd onderzoek.
Dr. Moniek van Zitteren is AIOS verzekeringsgeneeskunde bij UWV Eindhoven en klinisch epidemioloog.
Contact: moniek.vanzitteren@uwv.nl
