Mijn vorige column eindigde met de Medische Arbeidsgrafiek van Philips uit 1976. Daarin staan 27 werkkenmerken onder elkaar. Even aankruisen wat van toepassing is. Ik sloot de column af met de vraag: ‘Ontbreekt er nog iets?’

Ja, en bepaald geen kleinigheid! Het hele complex van wat we tegenwoordig psychische arbeidsbelasting (PSA) noemen ontbreekt in de grafiek! En anno 1976 was toch wel degelijk al bekend dat psychische belasting in het werk, toen kortweg aangeduid als ‘werkstress’, een grote invloed had op de gezondheid en het welbevinden van werkende mensen. Het was notabene Max van Alphen de Veer, de latere directeur van de Philips Medische Dienst, die in 1955 promoveerde op een onderzoek naar psychische klachten bij Philipswerknemers. Success and failure in industry. Zie mijn eerdere column ‘Het is weer tijd… voor MAX!”

Het archief van de Philips Medische Dienst is helaas verloren gegaan. Maar een ander archief, waaraan Philips een belangrijke bijdrage heeft geleverd, is er nog! Ik heb het over het archief van de ICOMH, de International Commission of Occupational Mental Health, die in 1964 van start ging. Een multidisciplinaire wetenschappelijke club die bedrijfsartsen en arbeidspsychologen samenbracht. Een club die jaarlijkse congresseerde en daarvoor top-onderzoekers uitnodigde, en vervolgens in debat ging over wat de nieuwe inzichten in de gevolgen van psychische arbeidsbelasting betekenden voor hun eigen professies. De Nederlandse bedrijfsarts Harry Leyssen, oprichter van het NVAB-secretariaatsbureau in 1978, was enige jaren secretaris van de ICOMH. De ICOMH zelf ontwikkelde zich voorspoedig, trok ook andere disciplines en zelfs managers aan, kreeg steun van grote bedrijven als Philips en de Rabobank. Geleidelijk verschoof het zwaartepunt van ICOMH van het microniveau van de werknemer naar het mesoniveau van de organisatie. Dat laatste leidde in 1990 tot een naamswijziging: ICOMH werd IFOH: International Forum on Organisational Health.

Na de eeuwwisseling ontstond er tweedracht binnen de IFOH waardoor de vakinhoudelijke activiteiten tot stilstand zijn gekomen. Maar het archief is behouden!

De geschiedenis van deze ooit zo bloeiende vereniging en haar bijdragen aan ons vak zijn nu toegankelijk door de publicatie van het boek The Heritage of ICOMH-IFOH: Mental Health at Work 1964-2005. Via het bijbehorende e-book kunt u 243 documenten uit het archief direct op uw scherm inzien.

Op 8 december a.s. om 15:00 uur wordt het boek officieel gepresenteerd in het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk. Zie bijgaande uitnodiging. U bent welkom!

Deelname is gratis. Graag van tevoren aanmelden via info@elma.nu.