Ellul MA, Benjamin L, Singh B et al. Neurological associations of COVID-19. Rapid review. Lancet Neurol 2020; 19: 767-83. https://​doi.​org/​10.​1016/​ S1474-4422(20)30221-0 Mark Ellul van de Universiteit van Liverpool en negen collega’s publiceerden afgelopen zomer een rapid review over de neurologische morbiditeit bij COVID-19. Het artikel is een momentopname aan het eind van de eerste golf van de pandemie. Welke schade kan het coronavirus aanrichten aan het centrale en perifere zenuwstelsel? Het meest bekend zijn het verlies van reuk en smaak, maar er is meer aan de hand.

Het verkrijgen van een arbeidsongeschiktheidsuitkering is veelal gebaseerd op verschillende vormen van toetsing door het socialezekerheidssysteem. Belangrijke aspecten van de toetsing zijn het op tijd aanleveren van documentatie en het voeren van beoordelingsgesprekken. Omdat socialezekerheidssystemen vaak complex zijn, is het belangrijk dat klanten in staat zijn de processen en contacten goed te doorlopen en de benodigde documenten te verkrijgen en correct aan te leveren. Uit verschillende studies blijkt dat klanten het contact met socialezekerheidssystemen ingewikkeld vinden en dat dit zelfs een negatieve invloed kan hebben op de gezondheid.1-3

In 2013 beschrijven Cullinan et al.1 een zestal patiënten met bronchiolitis obliterans die werkzaam waren bij de vervaardiging en het aanbrengen van glasvezelversterkte kunststoffen. Vijf van hen deden dit in de botenbouw en één van hen deed dit bij de vervaardiging van een koeltoren. Hetzelfde procedé past men ook toe bij bladen van windturbines, in de auto-industrie en in de plasticindustrie.

De bedrijfsartsen moesten het doen met een richtlijn uit 2006 en verzekeringsartsen hadden twee protocollen, uit 2007 en 2008, om op terug te vallen. We hebben het over de richtlijn en protocollen voor de arbeidsgerichte ondersteuning van werkenden met lage rugklachten. Vanaf nu kunnen beide disciplines het weer doen met nieuwe aanbevelingen. Auteurs: Joan Luites, Paul Kuijer, Carel Hulshof, Rob Kok, Miranda Langendam, Teddy Oosterhuis, Han Anema, Viona Lapré-Utama, Cees Everaert, Haije Wind, Rob Smeets, Yvonne van Zaanen, Eric Hoebink, Leen Voogt, Willemiek de Hoop, Dolf Boerman, Jan Hoving.

Het handboek De psychologie van arbeid en gezondheid weegt bijna een kilo. Het omvat 26 hoofdstukken, een uitgebreide literatuurlijst en een register. Dit boek is allereerst geschreven voor psychologiestudenten. Maar het is zeker ook interessant voor bedrijfs- en verzekeringsartsen. Veel mensen doen werk dat gekenmerkt wordt door een emotionele en mentale inspanning. Verzuim is dikwijls (mede) toe te schrijven aan werkgerelateerde psychische klachten. Juist over wat hierbij speelt gaat dit boek. Schaufeli W, Bakker A. De psychologie van arbeid en gezondheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2020, vierde, herziene druk, 528 pagina’s, € 57,50

De overleving van mensen met kanker verbetert. Ook verzekeringsartsen die arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen doen, hebben daar in toenemende mate mee te maken. Zij kunnen daardoor ethische dilemma’s ervaren bij de beoordeling van de belastbaarheid van mensen met een beperkte levensverwachting door kanker.

Volgens de Gezondheidsraad1 en het prestigieuze Amerikaanse Institute of Medicine (IOM, thans: National Academy of Medicine)2, is het chronischevermoeidheidssyndroom (CVS), ook wel myalgische encefalomyelitis (ME) genoemd, een ernstige chronische multisysteemziekte. De wetenschappelijke literatuur gebruikt vaak net als de Gezondheidsraad de term ME/CVS en wij zullen dat in dit artikel ook doen. Kenmerkend voor ME/CVS is een verergering van klachten na een geringe lichamelijke of geestelijke inspanning die voorheen geen enkel probleem opleverde.

Nu ik toch aan het opruimen ben. Mag er nog een hopeloos stuk ‘sociale’ wetgeving bij het vuilnis? Al dertig jaar verbaas ik me over en erger ik me aan artikel 29a van de Ziektewet. Dat gaat over de vraag of de ongeschiktheid voor het werk het gevolg is – of juist niet – van de zwangerschap of de bevalling. Bij iedere nieuwe lichting verzekeringsartsen passeren onveranderd dezelfde discussies en dilemma’s de revue. Zonder enig zicht op een oplossing of doorbraak. Kan er aan deze mère à boire een einde komen?

Nederland heeft sinds 1 december 2020 de verplichting tot het dragen van een mondkapje in publieke binnenruimtes. Een dergelijke verplichting werd in België al in juli 2020 ingevoerd, bijvoorbeeld in het openbaar vervoer en in de horeca. Ondertussen is dat uitgebreid naar alle omstandigheden waarin mensen onvoldoende afstand kunnen houden. Op deze draagplicht zijn wel in beide gevallen uitzonderingen voorzien als mensen om gegronde medische redenen geen mondkapje kunnen dragen. Ik ben van mening dat er nauwelijks gegronde medische redenen zijn voor ontheffing van de mondkapjesplicht!

Telewerk is door het coronavirus populairder dan ooit in België. Onder telewerk verstaan we werken op een andere locatie, anders dan kantoor. Veel werkgevers en werknemers zijn ervoor te vinden om ook na deze periode meer te telewerken. Voor veel organisaties zal het een deel van de arbeidsorganisatie worden. Dat daar meer bij komt kijken dan we op het eerste zicht denken, was na de eerste coronagolf in april 2020 wel duidelijk.