Ik was eerlijk gezegd de tel een beetje kwijtgeraakt, maar Sylvia wist het precies: drie keer is scheepsrecht. Ze is alweer een tijdje bijzonder hoogleraar verzekeringsgeneeskunde aan Amsterdam UMC, maar door de coronacrisis wilde het maar niet lukken om de aanvaarding van de leerstoel op de gebruikelijke wijze te laten plaatsvinden. 29 oktober bleek een schot in de roos: niks online, we konden weer gewoon ter kerke gaan. Want zo voelt het wel een beetje. De aula van de Universiteit van Amsterdam is alweer heel wat jaren gevestigd in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui – pal naast het Maagdenhuis. In mijn jeugdjaren vonden daar de ‘diensten met belangstellenden’ plaats voor jongeren en anderen die niet zo’n nauwe band met de kerk meer hadden. Deze diensten hadden een overweldigende belangstelling, niet in de laatste plaats vanwege de fantastische improvisaties van organist Piet van Egmond.

We konden dus weer gewoon bij elkaar komen om niet alleen Sylvia’s rede aan te horen, maar het er na afloop ook nog even met elkaar over te hebben en, niet onbelangrijk: Sylvia persoonlijk te kunnen feliciteren.

‘Als we blijven doen wat we deden, dan gaat de wal het schip keren’

Het coronavirus had niet alleen de oratie in de weg gezeten. Haar familie was ook getroffen door het virus en de gevolgen daarvan waren nog dagelijks voelbaar, zo vertelde Sylvia geëmotioneerd aan het begin van haar rede.

Creëren van waarde

De titel van de oratie maakte nieuwsgierig: ‘#VerzekeringsgeneeskundevanWaarde!’ Al aan het begin van de oratie werd duidelijk dat Sylvia van plan is om de verzekeringsgeneeskunde uit het defensief te halen. Dat is geen gemakkelijke opgave, want wij – verzekeringsartsen – doen het nooit goed: we hebben ‘slappe knieën’ als we te makkelijk mensen arbeidsongeschikt verklaren, of we zijn te ‘streng’. De moderne variant op dit laatste is dat we onvoldoende rekening houden met de menselijke maat.

‘Bruggen bouwen doe je niet alleen – er is teamwerk nodig’

Om dit dispuut te ontstijgen en verzekeringsartsen meer in de frontlinie te plaatsen heeft Sylvia zich voorgenomen haar leerstoel in dienst te stellen van het creëren van waarde binnen de verzekeringsgeneeskunde. Zij sluit daarbij aan op het concept van de waardegedreven zorg. De waarde die de zorg creëert is gedefinieerd als de verhouding tussen ervaren welzijn, gezondheid en mogelijkheden te functioneren enerzijds en de totale kosten per cliënt anderzijds. Geen vaag begrip dus, maar een ‘meetbaar’ gegeven.
Hoe doe je dat binnen de verzekeringsgeneeskunde? Met stip op 1 staat dat je de behoeften van de werkende zelf centraal stelt. Andere pijlers zijn: het goede gesprek, het bevorderen van zelfredzaamheid op het werk en rekening houden met de invloed van naasten en hen er zo nodig bij betrekken.

Verzekeringsarts is een zorgprofessional

Nu vraagt u zich misschien af of verzekeringsgeneeskunde en zorg wel bij elkaar passen. Sylvia heeft daarop een duidelijk antwoord: ook verzekeringsartsen hebben de eed van Hippocrates afgelegd, waarin (onder andere) persoonsgerichte zorg centraal staat. In dat verband citeerde zij uit de Zeepkist van Frans Slebus in TBV 8-2021, waarin hij onderbouwt waarom ook de verzekeringsarts een zorgprofessional is en zich als zodanig moet opstellen (https://www.tbv-online.nl/magazine-artikelen/stel-je-op-als-zorgprofessional/).

Programma

Om deze beoogde ontwikkelingen gestalte te geven heeft Sylvia drie speerpunten geformuleerd binnen een onderzoeksproject gericht op mensen met hart- en vaatziekten:

• verder uitwerken van het concept van waardegedreven zorg, toegespitst op de verzekeringsgeneeskunde;
• ontwikkelen van een minimale set uitkomstindicatoren – waar moet waardegedreven verzekeringsgeneeskundige zorg voor deze patiëntengroep minimaal aan voldoen?;
• ontwikkelen van een zorgnetwerk voor arbeidsgerichte zorg.

Uiteindelijk gaat het erom dat preventie, cure en care èn het sociale domein naadloos in elkaar overgaan.