Stel je voor: je werkt een verslag af, en een AI-applicatie biedt aan om de samenvatting voor je te maken, op basis van een opname van het gesprek. ‘Dat scheelt tijd,' denk je. Binnen een paar seconden verschijnt een keurige samenvatting op je scherm. Maar in wat je leest, mis je de onderstroom van het gesprek. Ach, denk je, de volgende keer voeg ik die wel toe.
Hier staan we nu: AI-tools maken ons werk makkelijker, en doen dat vaak als een ‘robot’. Een robot neemt een taak van je over. Dat wordt aan ons gepresenteerd als een verlossing. Meer tijd voor de werknemer! Niet meer typen! Toch, met dat administratieve gemak verdwijnt ook iets anders: de vaardigheid om te reflecteren, om feiten én onderstroom te verwoorden. In een samenvatting, maar uiteindelijk ook in je gesprek. Het maken van een samenvatting is meer dan een administratieve handeling. Het is de opmaat naar je handelen en advies.
‘Met het gemak verdwijnt ook de vaardigheid om te reflecteren’
Heeft AI dan geen plek in ons werk? Zeker wel. Maar niet als robot, als cobot. Een cobot doet het anders. Waar een robot iets van je wegneemt, werkt een cobot met je samen. Stel je voor dat je na dat gesprek uit het raam had kunnen staren om hardop te reflecteren: wat was de onderstroom? Waar lag de nadruk? En dat die mijmering jouw input is voor de AI-tool, naast de geluidsopname. Zo ontstaat een betere samenvatting, die weergeeft wat je opmerkte, naast wat er gezegd is. Vervolgens kun je commentaar geven op de versies en ze eventueel ‘terugsturen’ voor je op akkoord klikt. Zo blijft de regie bij jou. En de vaardigheid.
De reden dat er nu zo weinig cobots worden ontwikkeld? Het blijkt lastig om de leveranciers van AI-tools uit te leggen wat ons werk is. Dat een spreekuur meer is dan een gewoon gesprek. En in het geval van samenvatting, dat het meest betekenisvolle in onze gespreken vaak het ongezegde is. Het contact dat je maakt, luisteren in een moeilijke situatie. Mensen in beweging helpen.
AI gaat ook óns werk onomkeerbaar veranderen. En juist omdat ons werk zo matig begrepen wordt, is aan de zijlijn toekijken geen optie. Het cobot-principe helpt ons bij de transformatie die AI met zich mee zal brengen. Maar dan moeten we wel opstaan en van ons laten horen. Dus ga experimenteren met AI-oplossingen waar het kan, wees kritisch over robot-oplossingen die in je werk verschijnen en blijf veeleisend over je vak. Laat het geen vijand worden, maar maak van AI je vriend.
▶ Mark Droogers is opleider, bedrijfsarts, docent en spreker, Boxtel. Contact: info@arbotothepeople.nl
