Cillekens verzamelde peer-reviewed prospectieve observationele cohortstudies die de relatie tussen beroepsmatige lichamelijke inspanning en cardiovasculaire mortaliteit bestudeerden in een metaanalyse. De auteurs includeerden alleen studies die corrigeerden voor leeftijd, geslacht en ten minste één andere potentiele risicofactor. In totaal werden 3345 artikelen gescreend, waarvan 31 artikelen (655.892 patiënten) uit 23 studies werden geïncludeerd die voldeden aan de inclusiecriteria. De auteurs toonden aan dat beroepsmatige lichamelijke inspanning niet significant geassocieerd is met cardiovasculaire mortaliteit voor zowel mannen (Hazard ratio (HR) 1.00 (95%-betrouwbaarheidsinterval (BI): 0.87-1.15)) als vrouwen (HR 0.95 (95% BI: 0.82- 1.09)). Zware beroepsmatige lichamelijke activiteit was echter geassocieerd met een niet-significante toename van sterfte door ischemische hartziekte van 15 procent (HR 1.15 (95% CI: 0.88-1.49)).

De uitkomsten van deze studie zijn in lijn met de hypothese dat beroepsmatige lichamelijke inspanning, in tegenstelling tot lichamelijke inspanning tijdens de vrije tijd, niet het risico op cardiovasculaire mortaliteit verlaagt en eerder lijkt te verhogen naarmate de lichamelijke activiteit zwaarder is. Deze hypothese wordt de lichamelijke-activiteit-paradox genoemd. Bij het interpreteren van de resultaten dienen enkele belangrijke methodologische zwaktes te worden benoemd. De meta-analyse van Cillekens en collega’s bestaat uit data van observationele cohortstudies die gevoelig zijn voor confounding, informatie- en selectiebias. Hoewel de geïncludeerde studies corrigeerden voor de bekende risicofactoren, valt het niet uit te sluiten dat ongemeten (of zelfs onbekende) risicofactoren de uitkomsten van de studies hebben beïnvloed (confounding).

Daarnaast hanteerden de geïncludeerde studies verschillende definities voor beroepsmatige lichamelijke activiteit, reden waarom de auteurs beroepsmatige lichamelijke activiteit op basis van onderlinge consensus classificeerden in vier verschillende groepen. Het valt niet uit te sluiten dat misclassificatie van beroepsmatige lichamelijke activiteit heeft geleid tot een onderschatting van de uitkomsten (informatiebias). Ten slotte is het hoogst waarschijnlijk dat werknemers met onderliggende gezondheidsproblemen geen fysiek zware beroepen uitoefenen en vice versa. Hierdoor ontstaan onvergelijkbare groepen en een mogelijke onderschatting van de uitkomsten (selectiebias).

Bedrijfsartsen dienen op basis van de huidige uitkomsten de effecten van beroepsmatige lichamelijke inspanning op de gezondheid mee te wegen in hun advisering richting werknemers en werkgevers. Het is van belang dat werknemers die zware lichamelijke arbeid verrichten voldoende rust krijgen om aan de lichamelijke herstelbehoefte te voldoen. Werkgevers dienen daarom kritisch te kijken naar het aantal rustmomenten tijdens werk in relatie tot de inhoud van de werkzaamheden en de duur van de fysiek zware werkzaamheden. Daarnaast is het belangrijk dat deze werknemers genoeg (gezonde) lichamelijke beweging krijgen na het werk, ondanks de blootstelling aan beroepsmatige lichamelijke inspanning. Ten slotte dienen werknemers die fysiek zwaar werk doen daadwerkelijk de beschikking te krijgen over preventieve medische onderzoeken om werknemers met een hoog risico op hart- en vaatziekten vroegtijdig te identificeren en te informeren over de (werkgerelateerde) risico’s voor hart- en vaatziekten.

Om een beter beeld te krijgen van de lichamelijke-activiteit-paradox dienen vervolgstudies beroepsmatige lichamelijke inspanning te objectiveren door middel van metingen en dient verder onderzoek gedaan te worden naar de potentiële interactie met de verschillende risicofactoren voor cardiovasculaire mortaliteit. Hierbij dient speciale aandacht uit te gaan naar de effecten van beroepsmatige inspanning op werknemers met pre-existente hart- en vaatziekten. Zijn werknemers met pre-existente hart- en vaatziekten namelijk nog geschikt om zwaar fysiek werk te verrichten? Bekijk hier de bijbehorende forest plot die de associatie tussen beroepsmatige lichamelijke inspanning en cardiovasculaire mortaliteit toont.