De situatie van marginale mogelijkheden zien we als bedrijfsartsen vaker. De term marginale mogelijkheden zal in veel casus van toepassing en een uitkomst zijn.

Voorbeelden daarvan zijn mensen met een ernstig beschadigde gezondheid, bijvoorbeeld status na CVA of ander NAH. Deze mensen zijn nog wel ADL-zelfstandig, maar hebben nog maar weinig krachten en vermogens om hun leven kwaliteit en inhoud – waarvan betaalde arbeid natuurlijk een wezenlijk onderdeel is – te geven. Hun leven speelt zich meestentijds binnenshuis af. Een enkel uitje buitenshuis, vaak een bezoek aan de behandelaar, is veelal een overbelasting waar ze de dag erna nog van bij moeten komen. Als bedrijfsarts wil je het liefst die mensen gewoon met rust laten voor die paar jaar die ze nog hebben en niet pesten met zoiets volkomen zinloos als een re-integratietraject tweede spoor. Het betekent ook voor de werkgever een besparing van al gauw 3000 euro.

In dergelijke casus zal de figuur GBM tot een loonsanctie leiden. Het wordt gezien als een re-integratieblokkerend advies, want in strijd met het schattingsbesluit (Werkwijzer Poortwachter 01-05-2020 pagina 29).

Marginale mogelijkheden kan wel. Dan hoeven werkgever en werknemer alleen nog maar te kijken naar de arbeidsmogelijkheden binnen het eigen bedrijf, eerste spoor. Die zullen er meestal niet zijn. Structurele arbeidsmogelijkheden, goed voor een arbeidsovereenkomst van een beperkt aantal uren per week, zullen nog zeldzamer zijn.

In de zeldzame gevallen dat die mogelijkheden er wel zijn wordt het een hoog afkeuringspercentage. Marginale mogelijkheden zal vrijwel altijd leiden tot een afkeuring van 80-100 procent.

Risico van de optie marginale mogelijkheden is natuurlijk dat het UWV het niet met dat belastbaarheidsadvies eens is en dat de RIV-toets tot een loonsanctie leidt, omdat eerst een behoorlijk re-integratietraject tweede spoor had moeten worden doorlopen. Dat is natuurlijk de schrik van iedere bedrijfsarts.

Dat risico kun je als bedrijfsarts ondervangen door deze modus in een deskundigenoordeel aan het UWV voor te leggen. De ervaring leert dat het UWV de optie marginaal belastbaar heel gemakkelijk afwijst. Er zit dan natuurlijk niets anders op om als bedrijfsarts een FML van een lage belastbaarheid op te stellen. Die FML zal dan leiden tot geen structurele mogelijkheden eerste spoor en de verplichting van een zo zinloos re-integratietraject tweede spoor.

Nieuwe regelgeving zit er aan te komen, dat vanaf september 2021¹ bij alle nieuwe RIV-toetsen in het kader van de aanvraag WIA de oordelen van de bedrijfsarts voor de re-integratieinspanningen leidend zijn. Dat zou dus opgaan voor alle ziekteverzuimcasus die vanaf najaar 2019 zijn gaan lopen. Daarmee zijn we dus van het risico op een loonsanctie af als we marginaal belastbaar afgeven. Deze optie zal dan de hogere vlucht kunnen nemen die het verdient.

Uit de hand lopen kan ook. Voor ons bedrijfsartsen ontstaat er een perverse prikkel om marginale mogelijkheden af te geven. Werkgevers, onze klanten zullen we erg gelukkig kunnen maken door die FML en het re-integratietraject tweede spoor uit te sparen, ook in casus waar nog best mogelijkheden van een tweede spoor zijn. Daarmee ligt er natuurlijk een gevaar van een te hoge vlucht.

Het zal spannend worden tot wat voor maatregelen die te hoge vlucht zou leiden. Terug naar de oorspronkelijke situatie met al die zinloze re-integratietrajecten tweede spoor zal niemand wenselijk vinden. Een beter idee zou zijn, dat het UWV ergens halverwege de looptijd van de twee jaar ziekteverzuim eens gaat oordelen of een re-integratietraject tweede spoor nu echt wel moet, of er echt wel meerwaarde van valt te voorzien. Nog een beter idee zou zijn om de werknemer zelf te laten kiezen of hij of zij dat re-integratietraject tweede spoor, dat zo perspectiefloze gebeuren, nu echt wel wil. Alternatief zou zijn een geldbedrag, bijvoorbeeld een derde deel van de uitgespaarde kosten van 3000 euro, oftewel 1000 euro, om dat recht op een re-integratietraject tweede spoor af te kopen. Ik durf er een goede fles wijn om te verwedden, dat werknemers dan massaal voor die afkoopsom zullen kiezen.