De wegwijzer Burn-out en mentale weerbaarheid geeft een overzicht van persoonlijke, organisatorische en maatschappelijke factoren die bijdragen aan een burn-out en ook welke ertegen beschermen.
De wegwijzer beschrijft welke processen bijdragen aan het ontstaan en voorkomen van stress en burn-out. Persoonlijke hulpbronnen als hoop, optimisme, veerkracht en zelf-effectiviteit vormen ons psychologisch kapitaal. Hoe meer psychologisch kapitaal, hoe effectiever mensen zijn om in hun werk- en privéomgeving hulpbronnen te mobiliseren. Dat is de winstspiraal. Perfectionisme, workaholisme, neuroticisme maken kwetsbaar voor burn-out. In samenhang met stressoren in het werk kan iemand in een verliesspiraal raken. Om burn-out te voorkomen en bevlogenheid te bevorderen is het belangrijk om kwetsbaarheden te beschermen en hulpbronnen te versterken.
Energiegevers en -vreters
Iedereen neemt in zijn of haar werk een aanleg en intrinsieke motivatie voor specifieke activiteiten mee. Wat ons energie geeft en kost, is voor elk van ons verschillend en varieert ook per levensfase. Het kunnen realiseren van waarden in werk geeft energie. Jongeren willen in werk andere waarden realiseren dan ouderen. Steun, autonomie en ontwikkelingsmogelijkheden geven energie. Hoeveel? Dat is persoonlijk. Werkdruk zonder regelmogelijkheden, een mismatch tussen persoon en functie, pesten en onrechtvaardigheid dragen bij aan burn-out. Vroeger was er strak onderscheid tussen werk en privé. Die grens is vervaagd. Voor medewerkers die veel behoefte hebben aan autonomie kan thuiswerken energie geven. Medewerkers die steun op het werk als energiebronnen hebben krijgen daar juist minder energie van.
Energiegevers en energievreters worden ervaren op drie niveaus: persoon, omgeving (werk en privé) en maatschappij en cultuur. Gelijke kansen in de maatschappij en vertrouwen in de rechtstaat bevorderen sociaal kapitaal en zijn energiegevend. Ongelijke kansen in verband met afkomst, geslacht en sociale klasse kosten energie. De uitdaging is om als arboprofessional alles tijdig te herkennen.
Narratief aanpassen
Werknemers met ernstige burn-outklachten zijn vaak emotioneel en cognitief ontregeld. Aansluiten op emoties van de werknemer draagt bij aan betere consulten, meer zicht op oorzaken, oplossingsrichtingen en opvolgen van adviezen. In consulten kan de arboprofessional medewerkers helpen hun gevoelens en gedachten te begrijpen, zodat ze hun narratief kunnen aanpassen. Zo kunnen burn-out-aanpakken die niet (meer) voldoen en niet-haalbare doelen losgelaten worden. Medewerkers krijgen perspectief om andere aanpakken, nieuwe doelen en zingeving te vinden.
Er worden vragen beantwoord als: Hoe diagnosticeer ik burn-out conform richtlijnen en DSM? Wat zijn evidence-based interventies? Hoe pak ik het effectief aan in mijn consult? Wat adviseer ik aan werknemer, direct leidinggevende en management? Wat zijn mentale hulpbronnen op persoonlijk en organisatieniveau? Wat zijn waardenrealisatie en jobcrafting en hoe passen we dit toe?
