Nachtwerk is niet goed voor de gezondheid. Er is behoefte aan effectieve interventies om nadelige effecten door nachtwerk te beperken.
In een quasi-experimentele studie bij afdelingen van twee universitair medisch centra werd een palet aan activiteiten geïntroduceerd gericht op gezond werken in de nacht. Het daaraan verbonden onderzoek had als doel inzicht te krijgen in hoeverre deze interventie leidt tot verbetering van slaap en vermindering van vermoeidheid.
Vragenlijst: 251 medewerkers
Afdelingen werden, niet random, verdeeld naar interventie- en controleafdelingen. In totaal vulden 251 medewerkers een vragenlijst in voor de start van de interventie en zes maanden later. De uitkomstmaten zijn slaapkwaliteit, slaapmedicatie, vermoeidheid en ervaren gezondheid.
-
Karakteristieken van de deelnemers
De meeste deelnemers (83%) werkten als verpleegkundige of verzorgende en draaiden gemiddeld 4-5 nachtdiensten per maand. Hiervan beoordeelde 19 procent de slaapkwaliteit als (redelijk) slecht. Ruim een derde van hen (36%) had behoefte aan begeleiding en 7 procent van de deelnemers gebruikt minimaal eenmaal per week slaapmedicatie. Bij 59 procent is sprake van hoge vermoeidheid.
-
Veranderingen slaapkwaliteit en vermoeidheid
De resultaten laten een verbeterde ervaren slaapkwaliteit zien van medewerkers die deelnamen aan de interventie in vergelijking met de controlegroep. In de interventiegroep daalde het percentage dat zijn slaap als (redelijk) slecht ervaart met 12 procentpunten en het percentage hoge vermoeidheid met 17 procentpunten. In de controlegroep veranderde de vermoeidheid niet. De verschillen in vermoeidheid tussen interventie- en controlegroep waren echter niet statistisch significant. De verandering in ervaren gezondheid en slaapmedicatie verschilde niet tussen interventie- en controlegroep.
De meerderheid van de deelnemers ziet het programma graag voortgezet op de afdeling en 79 procent raadt andere afdelingen aan het programma aan te bieden.
Eenvoudige interventies beloftevol
Met een positief effect op de ervaren slaapkwaliteit blijken de relatief eenvoudige interventies gericht op verbetering van slaap en verminderen van vermoeidheid op de werkplek beloftevol. Verder onderzoek met een sterker design kan bijdragen aan inzicht in de effecten van programma’s gericht op gezond werken in de nacht.
Deze pilot laat zien dat een programma met onder meer informatie over herstel rond nachtwerk en faciliteiten voor een powernap, goed gewaardeerd wordt door medewerkers en beloftevol is in het verbeteren van de slaapkwaliteit. Er is echter nog veel onduidelijkheid over wat werkt voor wie.
Suzan Robroek is assistent-professor bij de afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg van Erasmus MC, Rotterdam. s.robroek@erasmusmc.nl
Lees hier de volledige evaluatie pilot-interventie gezond werken in de nacht voor ziekenhuismedewerkers of bekijk hier het artikel dat eerder verscheen op tbv-online.nl |