Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Aan deze legendarische uitspraak van Cruijff denk ik als het gaat over de impact van arbeidsrisico's op gezondheid en functioneren. En dan heb ik het dus ook over de noodzaak van preventie. Het ultieme doel is dat niemand meer ziek wordt door werkomstandigheden. Het klinkt zo logisch. Daar zegt toch iedereen 'ja' tegen?
De praktijk is helaas weerbarstiger. De maatschappelijke baten van preventie worden dikwijls te laag ingeschat. Ook wordt nog vaak gedacht dat preventie onvoldoende meetbaar is. Maar als het risico van niet gezond en niet veilig kunnen werken niet wordt gevoeld óf beleefd en dus in het hoofd van een werknemer en werkgever geen probleem is, dan doe je er ook niks aan.
Wat is nodig om preventie van arbeidsrisico’s nu eindelijk de prioriteit – en daarmee ook de middelen en mankracht – te geven die het verdient? Eén van de oplossingen kreeg recent vorm met de start van Lexces, het Landelijk Expertisecentrum Stoffengerelateerde Beroepsziekten. Hierover is meer te lezen in de bijdrage van Wijntjes en collega’s. Er ligt een gedegen rapport met aanbevelingen van de commissie Heerts. Het Chroom-6-dossier met veel persoonlijk (gezondheids)leed en maatschappelijke onrust, was hiervoor een belangrijke aanleiding. Vaak moet er dus iets gebeuren voordat er iets gebeurt, om Cruijff nog maar eens te citeren.
‘Ultiem doel is dat niemand meer ziek wordt door werkomstandigheden‘
Als geneeskundig specialisten Arbeid en Gezondheid hebben wij een cruciale rol te vervullen bij preventie van risico’s voor gezondheid in werk. Pees en collega’s concluderen, dat er nog onvoldoende kennis is over de meerwaarde van preventie bij werknemers en werkgevers, onvoldoende multidisciplinaire samenwerking en onvoldoende kennis en vaardigheden bij de bedrijfsarts. Kennis en signalering lijkt mij zeker ook van belang voor de verzekeringsarts. Mook en Kok pleiten voor meer kennis en handelingsperspectief van de verzekeringsarts bij een vermoeden van huiselijk geweld en kindermishandeling. Deze problematiek lijkt namelijk te worden onderschat. Maar wachten tot incidenten met gezondheidsschade, persoonlijk leed en maatschappelijke verontwaardiging pas aanleiding vormen voor actie…? Dat willen we toch voorkomen?
Om ons maatschappijbreed op de preventiekaart te zetten is kennis(ontwikkeling) macht en samenwerken kracht. Mooi dus dat aios verzekeringsgeneeskunde Arthur Schulte onderzocht hoe de samenwerking met de arbeidsdeskundige verbeterd kan worden. Zijn bijdrage is te vinden op TBV-online.nl. Heel goed dat ook aiossen een belangrijke bijdrage leveren aan onze kennisontwikkeling. Arthur kreeg voor zijn onderzoek onlangs de Talma Penning van de NVVG en Janet Mook een eervolle vermelding als runner-up! Gefeliciteerd met deze prachtige prestaties!
Sylvia van der Burg-Vermeulen
