Tussen het eerste gepubliceerde artikel van Marije Geukes en de uiteindelijke verdediging verstrijkt ruim twaalf jaar. Dit getuigt van een enorm doorzettingsvermogen om dit onderwerp goed op de agenda te zetten.
De maatschappelijke ontwikkelingen tussen 2012 en nu zijn zodanig dat de menopauze en alle klachten die daarmee kunnen samenhangen, steeds meer in de belangstelling staan. Het aantal vrouwen tussen de 40 en 65 jaar op de arbeidsmarkt neemt enorm toe, zodat ook de economische impact van niet goed functioneren door de overgang groter wordt.
Tussen het eerste gepubliceerde artikel van Marije Geukes en de uiteindelijke verdediging verstrijkt ruim twaalf jaar. Dit getuigt van een enorm doorzettingsvermogen om dit onderwerp goed op de agenda te zetten.
De maatschappelijke ontwikkelingen tussen 2012 en nu zijn zodanig dat de menopauze en alle klachten die daarmee kunnen samenhangen, steeds meer in de belangstelling staan. Het aantal vrouwen tussen de 40 en 65 jaar op de arbeidsmarkt neemt enorm toe, zodat ook de economische impact van niet goed functioneren door de overgang groter wordt.
In dit proefschrift is onderzocht in welke mate overgangsklachten invloed hebben op het werkvermogen. Het begon met een groep van 208 vrouwen (A), werkzaam in de zorg in het noorden van Nederland, die nog niet werd behandeld voor hun klachten. Een derde van de variatie van het werkvermogen leek hiermee samen te hangen. In het volgende hoofdstuk werden deze vrouwen vergeleken met een groep vrouwen die hulp had gezocht in een gespecialiseerde overgangskliniek. Deze groep (B) had 8,4 maal zoveel kans op een laag werkvermogen. Daarna blijkt dat behandeling van deze klachten gepaard gaat met verbetering van het werkvermogen.
Vervolgens werd onderzoek gedaan naar de praktijk van de bedrijfsarts. De meeste bedrijfsartsen waren overtuigd van het bestaan van een relatie tussen overgang en verminderde productiviteit. Meer dan de helft vond het lastig de relatie tussen overgang en werk te beoordelen; ook de helft is van mening dat vrouwen met ernstige overgangsklachten niet ziek zijn, maar klachten ervaren van een normaal verouderingsproces! En ruim de helft ervaart een taboe op het bespreken van overgangsklachten op de werkvloer. Dus op het moment van dit onderzoek (gepubliceerd in 2020) nog veel werk aan de winkel. De CAS-code U645 werd zelden genoteerd in de verzuimdossiers.
In 2023 werden de resultaten gepubliceerd van het effect van een interventie op de werkplek (waarbij een groep van 54 vrouwen wel of geen voorlichting kreeg). Het resultaat was dat de vrouwen die voorlichting kregen meer vertrouwen hadden in hun eigen kunnen en dat er sprake was van minder productiviteitsverlies. Uiteraard is het belangrijk dat dit in grotere groepen nog onderzocht gaat worden.
Dit proefschrift legt een mooie basis voor alle onderzoek dat nog moet komen en ook plaatsvindt. Inmiddels waait er een andere wind en wordt het onderwerp hopelijk steeds minder een taboe, zowel door toegenomen kennis van bedrijfs- en verzekeringsartsen als de vrouwen en hun leidinggevenden. Dat betekent nog niet dat we al weten welke interventies een positieve invloed hebben op het werkvermogen en werkgeluk.
▶ Rulanda van Kruysbergen is bedrijfsarts-opleider bij Arbo Unie, Hengelo. Contact: rulanda.van.kruysbergen@arbounie.nl
