Toen ik de aankondiging onder ogen kreeg, viel mijn oog meteen op degene die de slotlezing verzorgt: prof. dr. Jet Bussemaker, sinds enige tijd hoogleraar wetenschap, beleid en maatschappelijke impact aan het Leids Universitair Medisch Centrum. Ik vroeg mij af wat voor boodschap deze voormalige minister en staatssecretaris onze beroepsgroep te vertellen heeft. Tijd voor een interview dus. Thema’s die daarin aan bod komen zijn de onderzoeksvragen waarmee Bussemaker aan de slag gaat, de vraag hoe wetenschap kan bijdragen aan het borgen van solidariteit in de samenleving en de afbrokkeling van het draagvlak voor de verzorgingsstaat samenhangend met onder andere doorgeschoten bureaucratisering en marktwerking. Sociaalgeneeskundigen hebben in de visie van Bussemaker binnen de wettelijke kaders vaak meer manoeuvreerruimte dan zij soms denken – genoeg om de cliënt en wat voor hem belangrijk is centraal te kunnen stellen. Ik hoop van harte dat er op vrijdagmiddag 24 mei nog wat tijd over is om met Bussemaker in discussie te gaan.

Een ander artikel dat ik graag onder uw aandacht breng, is het tweede van Van Peteghems tweeluik over de verschillen in de socialezekerheidsstelsels tussen Nederland en België. Dit tweede deel gaat over de verschillende manieren waarop de regelingen voor het creëren van optimale arbeidsomstandigheden zijn vormgegeven. Over meer en minder regels, een medisch model versus een meer integraal model als het gaat om verbetering van arbeidsomstandigheden en vraagtekens bij de rol van formele overlegstructuren: een rechtstreekse betrokkenheid van werknemers bij het arbeidsomstandighedenbeleid zou een stuk effectiever zijn. Volgens Van Peteghem is het 1-0 voor Nederland in dit soort kwesties, maar gaat het wel zo goed in Nederland?

Algra ziet namelijk wel wat donkere wolken hangen. In TBV-4 poneerde hij de stelling dat een fusie tussen NVAB en NVVG op korte termijn noodzakelijk èn onontkoombaar is. Als oplossing voor de problemen binnen de bedrijfsgezondheidszorg die hij signaleert? – zo vroeg ik mij af. Hij komt nu zelf tot de conclusie dat die fusie er niet in zit. Niet iets om blij mee te zijn, want, aldus Algra, dat maakt de kans alleen maar groter dat het slecht gaat aflopen met zowel bedrijfs- als verzekeringsartsen. Er zijn wel lichtpuntjes, maar niet genoeg om fundamenteel andere keuzes te kunnen ontlopen. Welke dat zijn – daarover wordt volgens mij momenteel stevig gediscussieerd binnen onze beroepsverenigingen. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is daar actief aan mee te doen. En daar de eigenzinnige kanttekeningen van Algra bij te betrekken.

Dit TBV gaat niet alleen over concepten, stelsels en fundamentele kwesties, ook op onderzoeksgebied kunt u uw hart weer ophalen.

Goverse en Meima komen op grond van hun studie tot de conclusie dat bij de helft van de personen die zich melden met werkgerelateerde besmettingsaccidenten actie nodig is om de bescherming tegen hepatitis B te controleren en zo nodig op orde te brengen. Bij enkele beroepen gaat het zelfs om 70% of meer van de werknemers!

Van geheel andere orde is het onderzoek van Proper et al. over de ontwikkeling van een kennisagenda op het domein van Arbeid en Gezondheid. Resultaat: een agenda met 9 thema’s. Geconstateerd werd ook dat bestaande kennis onvoldoende bekend is bij professionals en niet voldoende wordt benut.

Tot slot nog even dit. KNMG-voorzitter René Héman was te gast op het NVVG-lustrumcongres. Zijn voordracht was van zodanig belang dat we die integraal in dit TBV hebben opgenomen. Héman maakte duidelijk dat verzekeringsgeneeskunde een sociaalgeneeskunstig vak is, dat zich beweegt op het grensvlak van geneeskunde, maatschappij en politiek. De politiek die sinds het bestaan van de WAO de wetgeving heel vaak heeft aangepast. Alleen de verzekeringsarts leek daarbij de stabiele factor te moeten zijn.

Laat dat vooral zo blijven, in het belang van de cliënt.