Veiligheidsrisico's onderbelicht in dit handboek over medische zorg aan mensen met ernstige meervoudige beperkingen.
Bedrijfs- en verzekeringsartsen zien op hun spreekuur werknemers die trauma’s hebben opgelopen tijdens de zorg of begeleiding van verstandelijk gehandicapten door agressief gedrag. En er zijn vele werkenden met een licht verstandelijke beperking die moeilijk aan het werk kunnen blijven door gedragsproblemen. Achtergrondkennis is onmisbaar om goed te kunnen beoordelen en adviseren.
Dit handboek richt zich vooral op de interdisciplinaire medische zorg voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen. Een groot deel van het boek is gevuld met beschrijvingen van allerlei syndromen. De zorg is complex met veiligheidsrisico’s voor de begeleiders. Dat veiligheidsaspect is echter onderbelicht in het handboek.
Een lichte verstandelijke beperking is wel een uitdaging voor de bedrijfs- en verzekeringsarts: want moeilijk te herkennen. Het wordt zichtbaar in de balans tussen individuele mogelijkheden en sociale eisen. Ongeveer 2 procent van de bevolking heeft een lichte verstandelijke beperking (IQ van 50-70). Een belangrijk kenmerk van een lichte verstandelijke beperking is trager denken dan leeftijdsgenoten en een verstoord sociaal aanpassingsvermogen. Wanneer ze kunnen werken moet de omgeving alert zijn op gedragsproblemen zoals het optreden van agressief gedrag.
Dit handboek is uitgebracht door Uitgeverij Prelum.
Het handboek beschrijft het als volgt: ‘Agressie is te beschouwen als fysiologisch gedrag indien de omgeving als bedreigend wordt ervaren; onderliggend is er dan meestal sprake van angst. Bij een beperkte cognitieve flexibiliteit kan agressie ontstaan wanneer een overgangsmoment te snel of onduidelijk verloopt.’ Bij het doorbladeren van het handboek bekruipt mij echter de gedachte dat dergelijke vakboeken niet meer nodig zijn. Ze staan mooi in de kast, maar als de praktisch werkende arts iets wil weten dan zoekt hij of zij dat met een zoekterm vlot online op.
Geen woord over Wajong
Bedrijfs- en verzekeringsartsen komen in hun werk de gevolgen van een verstandelijke beperking veel tegen. Naast de trauma’s bij zorgverleners, de uitval van werkenden met een verstandelijke beperking door bijvoorbeeld een versterkte cognitieve achteruitgang of een verstoorde balans door het onvoldoende kunnen aanpassen aan een veranderende werkomgeving. Over Wajong geen woord in het handboek. Wel wordt aandacht gevraagd voor de maatschappelijke en sociaaleconomische kwetsbaarheid van mensen met een verstandelijke beperking. De auteurs presenteren het model International Classification of Functioning op pagina 15, maar zonder toelichting of uitwerking.
Het Handboek medische zorg voor patiënten met een verstandelijke beperking heeft vooral een biomedisch perspectief en is gericht op de zorgverlener in instellingen. De geïnteresseerde bedrijfs- en verzekeringsartsen kunnen het boek vooral benutten voor medische achtergrondinformatie, maar dat is ook op het internet te raadplegen.
