Bent u ook coronamoe? En hebt u ook het gevoel dat je op die vraag geen ja en geen nee kunt antwoorden? Want ook al zijn we moe van alle coronagedoe, we kunnen de realiteit niet even negeren of opschorten. Je hebt er dus niets aan om je moe te voelen door corona. Dus dan toch maar proberen met die realiteit te dealen ook al verlang je naar 'normale' tijden.
Zo had ik nog een ander coronadilemma. Als hoofdredacteur van dit blad kun je toch moeilijk doen alsof je neus bloedt en deze editie van een ‘normaal’ hoofdredactioneel voorzien. Maar zit u als lezer wel te wachten op nog meer coronabespiegelingen? Help ik u niet juist een beetje van uw moeheid af door het er níet over te hebben? Mijn antenne gaf toch overwegend signalen dat dat laatste geen optie was. En ik zag al gauw de parallel tussen ons werk en de besluitvorming op landelijk niveau vanwege de coronacrisis. We moeten honderd procent besluiten nemen, terwijl we misschien maar vijftig procent kennis hebben, zo ongeveer verwoordde Mark Rutte het half maart.
Zowel bedrijfsartsen als verzekeringsartsen zien zich dezer dagen voor de taak gesteld om met minder informatie toch een advies of oordeel af te geven. Want in beginsel doen we geen fysieke spreekuren meer en moeten we het doen met de gegevens die we al hebben en met wat we tijdens een telefonisch spreekuur te weten kunnen komen. Is dat wel voldoende? Kunnen we op die manier wel tot een verantwoorde conclusie komen?
Het antwoord luidt in mijn opinie: niet altijd, maar waarschijnlijk vaker dan we van te voren hadden gedacht. Dat denk ik niet alleen, maar dat zijn ook de signalen die ik de eerste weken zo links en rechts uit de uitvoeringspraktijk heb opgepikt èn het is zoals ik het zelf heb ervaren. Daarbij realiseer ik mij dat een bedrijfsarts die een cliënt niet eerder heeft gezien in een totaal andere positie zit dan een verzekeringsarts die kan beschikken over bijna twee jaar verzuimbegeleidingsinformatie.
Het lijkt er dus op dat veel collega’s de uitdaging aangaan en hun professionele creativiteit gebruiken om de cliënt ook tijdens deze crisis zo veel mogelijk te bieden waar hij recht op heeft: een goed advies, of een goede beoordeling.
Zo kunnen we van deze crisis leren hoe wij met de inzet van minder middelen of door anders te werken waar het kan, toch het vele werk dat op ons afkomt kunnen blijven doen.
Maar waar het niet kan, omdat we essentiële observaties en dus ook informatie missen, houdt onze creativiteit op en zullen we onze conclusies moeten uitstellen. Een fysiek spreekuur betekent immers een gezondheidsrisico voor zowel de cliënt als de dokter. Anders dan in de behandelende sector moet hier niet de afweging worden gemaakt met het gezondheidsrisico voor de cliënt als wij hem niet op het spreekuur zouden zien, maar is de afweging of de bestaanszekerheid (het inkomen) van de cliënt in gevaar komt door uitstel van ons oordeel of advies. Dat probleem kan door grootschalige financiële maatregelen van de regering worden opgelost – buiten en binnen de sociale zekerheid. Honderd procent beoordelen is in ons geval dus niet nodig.
Dat betekent in mijn ogen niet dat we nu van alles voor ons uit kunnen schuiven in afwachting van betere tijden. Want komen die er wel? Wordt alles weer normaal? In de media nemen de berichten toe die ons oproepen de kansen te benutten die deze situatie ons biedt. Omdat het kan, en omdat het moet, juist omdat we er niet vanuit kunnen gaan dat we straks de pauzeknop gewoon weer op play kunnen zetten.
Ook wij zijn het, als sociaal geneeskundigen, verplicht aan onze cliënten en de samenleving lessen te leren uit deze crisis, bijvoorbeeld voor een toekomst waarin meer werk door minder bedrijfs- en verzekeringsartsen moet worden gedaan.
