|
Onderzoek in het kort: Motiverende gespreksvoering bij re-integratie in België, de ervaring van arbeidsongeschikte personen. Rymenans, C. Vanovenberghe, M. Du Bois, A. Van den Broeck, and E. Lauwerier, “Process Evaluation of a Motivational Interviewing Intervention in a Social Security Setting: A Qualitative Study among Work-Disabled Patients,” J. Occup. Rehabil., pp. 1–16, Apr. 2023, doi: 10.1007/S10926-023-10108-4.Auteur: Isha Rymenans, doctoraatsonderzoeker bij het departement Work and Organisation Studies van KU Leuven, Leuven. E-mail: isha.rymenans@kuleuven.be |
De wetgeving
In België worden arbeidsongeschikten opgeroepen bij een verzekeringsarts- of paramedicus die hun recht op uitkeringen evalueert, wat soms leidt tot een opgelegde werkhervatting.
Artikel 100 – 14.07.1994 (wet GVU). Informatieblad 2020/3 (RIZIV, 2021)
Ook vrijwillig hervatten velen omwille van externe redenen zoals financiële overwegingen. Volgens de zelf-determinatietheorie (Deci & Ryan, 2020) is dit een vorm van gecontroleerde motivatie, en bijgevolg minder duurzaam. Het is duurzamer als mensen het werk hervatten vanuit een innerlijke of autonome motivatie, bijvoorbeeld omdat ze het zinvol of interessant vinden. Via motiverende gespreksvoering kan autonome motivatie ontlokt en versterkt worden (Miller & Rollnick, 2013).
Motiverende gespreksvoering lijkt werkhervatting te kunnen faciliteren (Flodgren & Berg, 2017; Vanovenberghe et al., 2021), maar de manier waarop, en onder welke omstandigheden, blijft onduidelijk. Op welke werkzame ingrediënten zetten zorgprofessionals best in, en bij wie? Welke zaken buiten het gesprek om beïnvloeden de effectiviteit ervan?
Arbeidsongeschikten geïnterviewd
We interviewden 19 deelnemers na hun consult o.b.v. motiverende gespreksvoering (29-60 jaar, > 12 weken arbeidsongeschikt, aspecifiek lage rugpijn of fibromyalgie). We vroegen naar hun ervaring met dit gesprek, tot welke uitkomsten dit had geleid, en welke andere zaken hun traject beïnvloedden.
Motiverende gespreksvoering vervulde de deelnemers hun behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie (Deci & Ryan, 2020), wat resulteerde in positieve uitkomsten (figuur 1). Enkele deelnemers aan het woord:
Bijkomend vermeldden zij factoren buiten het gesprek om die hun ervaring hiermee, en hoe zij daarna met de input verder aan de slag gingen, beïnvloed hadden (figuur 1).
Verzekeringsartsen opleiden tot motiverende gespreksvoering
De vraag blijft of motiverende gespreksvoering, met autonomie-ondersteuning als kernprincipe, wel volledig tot zijn recht kan komen in een sociaal zekerheidssysteem dat uitgaat van het omgekeerde, namelijk controle. Of kan het net bufferend werken, door te focussen op autonome in plaats van gecontroleerde beweegredenen t.a.v. werkhervatting? Gezien de positieve effecten, concluderen we dat het desalniettemin loont om verzekeringsartsen op te leiden in hoe de wetgeving te hanteren op een niet-controlerende manier, en dit a.d.h.v. motiverende gespreksvoering.
