Kun je een methode ontwikkelen die helpt om klanten met een arbeidsbeperking en meervoudige problematiek beter naar de arbeidsmarkt te begeleiden? Dat is de centrale vraag in het promotieonderzoek van Kor Brongers. Brongers is UWV-arbeidsdeskundige, maar doet in opdracht van het Arbeidsdeskundig Kenniscentrum (AKC) promotieonderzoek onder begeleiding van het UMC Groningen. Op het Muntendam Symposium zal hij zijn onderzoek – dat in een afrondende fase zit – toelichten. Centraal daarin staat een moeilijk bemiddelbare doelgroep: langdurig arbeidsongeschikten aan de onderkant van de arbeidsmarkt, die kampen met meervoudige problematiek. ‘De hulpverlening voor deze doelgroep is versnipperd’, zo stelt hij. ‘Instanties werken slecht samen en er is geen eenduidige regie. Terwijl participatie van deze complexe doelgroep juist vraagt om een benadering waarin alle problemen integraal in kaart worden gebracht en aangepakt.’ En dat is precies wat hij in het kader van zijn promotieonderzoek ontwikkelde; een methodische en integrale aanpak, waarin krachtgericht werken, zelfregie van cliënten en hun hulpbronnen centraal staan. De methode is in eerste instantie ontwikkeld voor arbeidskundigen omdat die een belangrijke rol spelen bij de re-integratie, maar lijkt ook goed toepasbaar voor re-integratiemedewerkers, bedrijfsartsen en andere professionals in het sociale domein. Verzekeringsartsen, behalve die in de Ziektewet,  zitten in een ander deel van het re-integratietraject, beseft Brongers, maar: ‘Ook zij hebben met deze doelgroep te maken. Niet alleen bij de (claim)beoordeling, maar ook binnen de setting van het groeiend aantal sociaal-medische centra (SMC) van UWV.’

Grote invloed

Een belangrijke conclusie uit zijn onderzoek is dat de belemmerende factoren niet noodzakelijkerwijs verbonden zijn aan de oorspronkelijke uitvalreden van de cliënt. ‘Er zijn voorbeelden bekend van mensen die met rugklachten of psychische klachten uitvallen. Na langere tijd in het ziektewetproces te hebben gezeten, zijn er allerlei bijkomende factoren die zij als meer belemmerend ervaren voor participatie of re-integratie dan de medische aandoening an sich. Denk dan bijvoorbeeld aan schulden, verslaving, relationele problemen of zorg voor familie. Er is een breed palet dat van grote invloed is.’ Bij multiproblematiek zijn er volgens Brongers veel problemen die niet direct aan gezondheid raken. ‘Waar de blik van de verzekeringsarts vaak gericht is op de fysieke en mentale klachten of diagnoses, geven cliënten zelf aan dat vooral problemen in het psychosociale domein participatie of terugkeer naar werk in de weg zitten. ‘Wij hebben de mensen zelf  gevraagd wat vanuit hun perspectief belemmeringen zijn om te re-integreren of te participeren. En dan blijkt dat zij de gediagnosticeerde klachten niet altijd als het grootste probleem ervaren, er is zelf een kleine groep die helemaal geen medische belemmeringen aangeeft. Dat is toch wel bijzonder en een feit om goed rekening mee te houden.’