Via deze open brief spreken wij namens een groep praktijkopleiders onze zorg uit over het sterk controlerende en beheersende karakter van recente kwaliteitseisen in het landelijke opleidingsplan (LOP) en het kwaliteitssysteem KOERS. Wij begrijpen dat u hiermee de kwaliteit van de opleiding probeert te verbeteren. Wij ervaren echter dat in de praktijk het tegenovergestelde gebeurt. Wij adviseren u daarom om de manier waarop de kwaliteit gewaarborgd moet worden aan te passen. Een aantal van ons is graag bereid om hieraan mee te werken.
Wat is de aanleiding?
Tijdens een nascholing voor praktijkopleiders vanuit de SGBO over Psychologische veiligheid in organisaties op 20 mei jl. kwamen we met elkaar in gesprek. Psychologische veiligheid is een cultuur waarbij dialoog, openheid en vrijmoedigheid in de samenwerking wordt nagestreefd. Dit niet alleen ten bate van ‘sfeer en welzijn’ maar ook als voorwaarde voor doelmatigheid, kwaliteit en innovatie. Dit principe vindt u in veel literatuur over organiseren terug. Voorbeelden zijn: Amy Edmondson, De onbevreesde organisatie, uit 2019; Mathieu Weggeman, Leidinggeven aan professionals? niet doen!, uit 2007.
Wat is ons signaal?
Recent aangescherpte eisen vragen om steeds meer controle en beoordelen. Lees: bureaucratie. Het uitgangspunt van controle is in essentie wantrouwen. Het geloof is dat meer controle tot hogere kwaliteit leidt. Wij begrijpen dat, want het is niet iets dat alleen in onze opleiding speelt. Het speelt in de gehele medische opleiding, in de financiële en in de politieke wereld in Nederland en wellicht ook verder om ons heen. Dit is in onze ogen echter geen reden om het in de opleiding tot bedrijfs- of verzekeringsarts dan maar te accepteren. Het past namelijk niet bij de uitgangspunten van psychologische veiligheid.
De opleiding voor zowel bedrijfsarts als verzekeringsarts bestaat voor een deel uit het vergaren van (actuele) kennis van wet- en regelgeving en richtlijnen. Een ander deel is het leren beoordelen, begeleiden en samenwerken: essentiële vaardigheden. Deze vaardigheid is sterk bepalend voor de kwaliteit van de dienstverlening de aios.
Deze vaardigheid ontwikkelen ze onder leiding van een bevlogen (praktijk)opleider. Wij begeleiden onze aios graag. Daar hoort een beoordeling bij en dat doen wij ook. Dat kan echter beter. Meer procesmatig en minder gedetailleerd dan door het invullen van de formulieren die nu in omloop zijn. Een aantal praktijkopleiders overweegt om te stoppen vanwege al het gedoe. Dit is niet wenselijk, omdat de capaciteit van de opleiding al onder druk staat. Dit geldt zowel voor bedrijfs- als voor verzekeringsartsen. Dit kan onzes inziens niet de bedoeling zijn.
Wat is ons doel?
Wij willen zoveel mogelijk praktijkopleiders behouden en nieuwe collega’s enthousiasmeren om praktijkopleider te worden. Wij pleiten niet voor de opheffing van KOERS en het LOP. Wij pleiten wel voor het stroomlijnen en schrappen van ballast. Wij zien de positieve effecten van feedback, aandacht en structuur. Negatieve effecten van overregulatie willen wij vermijden. Wij helpen graag met het verbeteren van dit proces.
Namens,
Kees Geelen, Bedrijfsarts sinds 2000. Praktijkopleider sinds 2017
Roel Rutten, Bedrijfsarts sinds 2005. Praktijkopleider sinds 2012
Martha Veldkamp, Bedrijfsarts sinds 2000. Praktijkopleider sinds 2020
Monique Lammers, Bedrijfsarts sinds 2003. Praktijkopleider sinds 2021
Els Kooy, Bedrijfsarts sinds 1998. Praktijkopleider sinds 2019
Henk van Schie, Bedrijfsarts sinds 2016. Praktijkopleider sinds 2019
Peter Obels, Bedrijfsarts sinds 2005. Praktijkopleider sinds 2019
Shalomé Motshagen, Bedrijfsarts sinds 2008. Praktijkopleider sinds 2017
Ariane van Gelderen, Bedrijfsarts sinds 2004. Praktijkopleider sinds 2021
Lees hier de reacties van hoofd van de SGBO Joost van der Gulden en van de NVAB.
Ik kan me niet voorstellen dat er praktijkopleiders zijn die er anders over denken.
De bureaucratische last is groot en lijkt alleen maar groter te worden rond het opleiden van enthousiaste assisteren. Een oplossing heb ik ook zo snel niet, maar een beetje extra vertrouwen geven aan de opleiders en minder controle mechanismen inbouwen lijkt een goed begin……….In algemene zin ………het is zeer zeker mogelijk om iets kapot te organiseren.
Kees, en andere collega praktijk opleiders. Ik ben erg blij met jullie brief en signaal. Ik heb ongeveer een half jaar geleden een zelfde signaal afgegeven bij Gijsbert van Lommel van de NVAB. Vandaar dat hij ook aangeeft in zijn reactie dat dit niet voor het eerst is dat hij hierover hoort.
Gezien de reacties van de NVAB en van Joost vd Gulden, is de urgentie achter jullie brief helaas niet echt duidelijk. Ik krijg erg het gevoel dat men verwacht met enkele taalkundige aanpassingen dit te kunnen herstellen.
Dat zou een gemiste kans zijn, zowel voor de NVAB als voor ons vak.
collega’s mochten jullie een vastere groep worden, dan sluit ik me graag bij jullie aan.
nog 2 punten uit de praktijk
1. ik heb inmiddels 5 goede bedrijfsartsen gesproken die best praktijkopleider zouden willen worden, maar het niet doen vanwege bovenstaande (terechte) geluiden.
2. ook voor het zijn en blijven van opleidingsinstelling is een papieren werkelijkheid aan het ontstaan waar men uit gaan van wantrouwen en controle op papier en beleidstukken
Fijn dat de praktijkopleiders ook op dit platform gehoor vinden. Niet alleen voor hen. Maar vooral ook voor hun aios.
Lees vooral ook de reactie van de NVAB