Door een voortdurend tekort aan verzekeringsartsen is de vraag naar sociaal-medische beoordelingen – die ook toenemen – al jaren groter dan UWV aankan. Een van de mogelijke oplossingen voor dit probleem is het inzetten van Sociaal Medisch Centra, waar per SMC en multidisciplinair team onder regie en verantwoordelijkheid van een verzekeringsarts en een bedrijfskundige manager (duaal leiderschap) fungeert. Het team bepaalt zelf de inrichting van het beoordelingsproces en de re-integratie-inspanningen binnen de geldende kaders. Verzekeringsarts en praktijkopleider Noël L’Espoir is regievoerder van een van de teams van het SMC in Heerlen. Hij benadrukt dat het wegwerken van achterstanden niet de belangrijkste reden is geweest om sociaal medische centra op te zetten. “Er zijn meer doelen. De nieuwe werkwijze moet ook tot een betere kwaliteit leiden, waardoor de cliënt zich beter gehoord en geholpen voelt. En we hopen ook dat we onze medewerkers dankzij de nieuwe werkwijze kunnen boeien en binden. Want het is best lastig om met name verzekeringsartsen binnenboord te houden.”

Multidisciplinair
Het SMC in Heerlen is nu alweer zo’n anderhalf jaar operationeel. “De oude en nieuwe werkwijze draaiden eerst nog naast elkaar”, vertelt L’Espoir, “maar sinds 1 februari zijn we helemaal over op de nieuwe werkwijze.” In totaal zijn er nu vijf teams in Heerlen: vier gecombineerd met werkgeverslijn en de vangnetpopulatie en een vijfde waarin ook cliënten uit de Participatiewet worden geholpen. Elk sociaal medisch team bestaat uit een aantal verzekeringsartsen, aoissen en aniossen, arbeidsdeskundigen, sociaal medische verpleegkundigen, medisch secretaresses, procesbegeleiders, re-integratiebegeleiders en teamondersteuners waar een verzekeringsarts de regievoerder is. In het SMC is bovendien een psycholoog werkzaam. Een nieuwe functie binnen UWV waarvan de toegevoegde waarde dankzij de proeftuin nu getest kan worden. L’Espoir hierover: “De psycholoog kan beoordelen of er nog behandelmogelijkheden zijn voor de cliënt met psychische klachten. Dat is belangrijk bij de WIA-aanvraag waar het gaat over de duurzaamheid van de klachten. Het kan maar zo zijn dat er nog geen cognitieve gedragstherapie is gegeven, dat er geen medicatie is geprobeerd of dat het protocol niet goed is gevolgd, waardoor er nog behandelopties zijn. We hoeven voor dit aanvullend onderzoek de cliënt niet weer weg te sturen.”

Klantreis
Doordat alle disciplines voor wat betreft begeleiding en beoordeling in het SMC zijn ondergebracht, ontstaat er volgens L’Espoir een continuüm van de eerste uitkeringsdag tot de eerste werkdag van de cliënt, bij voorkeur begeleid door hetzelfde team. En dat biedt veel voordelen. “De cliënt heeft met UWV te maken, maar beseft niet dat onze organisatie is opgedeeld in de divisies Uitkeren, SMZ en WERKbedrijf. De klantreis gaat over die divisies heen, maar er zit telkens een knip in de processen. Dat is vaak moeilijk voor de cliënt te begrijpen, die ziet één UWV. Waar we nu naar streven is dat elk team de cliënt onder zijn hoede neemt van ziektewet tot en met claimbeoordeling en overdracht naar WERKbedrijf.”

Plezier in het werk
Nina Wijnands kwam in 2016 bij UWV en is daar sinds vorig jaar geregistreerd specialist arbeid en gezondheid/verzekeringsarts. Daarvoor werd ze opgeleid tot orthopedische chirurg, maar van de switch heeft ze beslist geen spijt. “Ik heb nooit geweten hoe leuk het vak van verzekeringsarts is.” Het SMC draagt zeker aan die werkvreugde bij, zo blijkt uit haar woorden. Een van de pluspunten zijn de korte lijnen en de lage overlegdrempel. “Er is veel meer sprake van een wij-gevoel.” Belangrijk is ook dat alle cliënten vooraf in het team worden besproken. In deze triage wordt de case door de procesbegeleider ingebracht en bepaalt het team de beste route. “Je kunt dan bepalen of je de cliënt als verzekeringsarts als eerste moet zien, of dat er nog meer informatie nodig is. Ook de caseload wordt beter verdeeld. Je hebt daar nu veel meer controle over. Zware cases verspreid je over de dagen dat je ook wat luchtiger gesprekken hebt.” De andere teamleden nemen bovendien veel voorbereidend werk uit handen. De medisch secretaresse en de sociaal medisch verpleegkundige, die werken binnen taakdelegatie, hebben de dossiers al grotendeels gevuld. “Ik ben veel minder bezig met invoeren van gegevens en kan meer tijd besteden aan de beschouwing en de belastbaarheid. Ik kan daardoor meer werk verzetten dan wanneer ik routinematig ‘productiewerk’ moet doen.” Het dossier bevat ook al een verslag van het voorgesprek dat de sociaal medische verpleegkundige met de cliënt had. Die kan tijdens zo’n gesprek zijn verhaal kwijt en dat laten bezinken. “Als dokter kan ik door het lezen van het verslag al inschatten op welke zaken ik extra diep wil ingaan. Vroeger had je maar één moment en dan had ik soms achteraf nog aanvullende verdiepende vragen willen stellen om het probleem vanuit een andere invalshoek te benaderen. Nu verkeer ik in de luxepositie dat ik er van tevoren al over kan nadenken. Dat maakt dat de cliënt zich goed gehoord voelt en naar mijn mening een completere beoordeling krijgt. Als arts kan ik meer en beter inzoomen op waar ik voor opgeleid ben: het inschatten van de belastbaarheid en het maken van de verzekeringsgeneeskundige weging.”
Zowel L’Espoir als Wijnands zijn overtuigd dat de aanpak werkt. Zij worden in de mening gesteund door recente medewerkers- en klanttevredenheidsonderzoeken. “Het rapportcijfer dat medewerkers gaven was gemiddeld twee punten hoger dan voorheen. En wij merken aan cliënten dat zij zich meer gezien en begrepen voelen.”