Druk op zorg door jaarlijkse griepepidemie
De jaarlijkse griepepidemie is begonnen. Het aantal mensen dat met griepachtige klachten naar de huisarts ging, steeg vorige week (5-2-2025) fors naar 118 op de 100.000 inwoners.1-3 We kunnen dus verwachten dat de epidemie nog aanhoudt. Vooral mensen met onderliggend medisch lijden en ouderen lopen een verhoogd risico om ernstig ziek te worden.
Huisartsen, zorgmedewerkers in ziekenhuizen en verpleeghuizen hebben hierdoor te maken met een toename van patiënten met griep. Zorgmedewerkers lopen een twee keer zo groot risico als de algemene bevolking op een influenzavirus infectie. Daarnaast kunnen zij het influenzavirus weer overdragen aan (kwetsbare) patiënten.4 Ook kortdurende uitval van zorgmedewerkers veroorzaakt in combinatie met meer aanbod van patiënten extra druk op de zorgketen.5-7 Bij een toch al krappe bezetting neemt hierdoor de druk op de niet zieke zorgmedewerkers toe. Dit vraagt om extra aandacht voor infectiepreventie en bescherming van zorgverleners en patiënten.
Rol bedrijfsarts
Waar de bedrijfsarts normaal gesproken geen rol speelt bij de begeleiding van zorgmedewerkers met Influenza, heeft de bedrijfsarts deze rol wel bij het voorkomen daarvan. Het adviseren van organisaties en werknemers over werk gerelateerde gezondheidsrisico’s is immers een van de kerntaken van de bedrijfsarts.8 Naast algemene adviezen om verspreiding van luchtweginfecties te voorkomen2, zoals inzet van persoonlijke beschermingsmiddelen bij de zorg voor met influenza besmette patiënten en hygiënemaatregelen, kan hierbij influenzavaccinatie worden ingezet.4, 9, 10
Waar tijdens Corona de influenzavaccinatiegraad onder zorgmedewerkers was toegenomen, zijn er nu berichten dat deze is teruggelopen.11, 12 De bedrijfsarts kan als inhoudsdeskundig expert advies geven over influenzavaccinatie aan zowel de werkgevers als de werknemers. Hierbij is het belangrijk te weten dat het huidige vaccin veilig is en goed beschermt tegen de op dit moment circulerende influenza virussen.1, 2, 13 Ongeveer een week na vaccinatie begint de vorming van antistoffen al10, 14, waardoor zorgmedewerkers worden beschermd tegen infectie èn verspreiding naar patiënten en collega’s wordt voorkomen.9, 12, 14 Voor werkgevers is de vaccinatie kosteneffectief15 en draagt deze bij aan de bescherming van de aan hun zorg toevertrouwde kwetsbare patiënten.
Tijd voor actie: inhaalvaccinatie aanbieden
Historisch duurt een gemiddelde griepepidemie 13 weken.1 Het vaccineren van zorgmedewerkers is daarom ook nu nog zinvol voor de niet-influenza-gevaccineerde patiëntenzorgmedewerkers die recent geen influenza hebben doorgemaakt.13 Het vaccin is voorradig en veel zorginstellingen hebben het nog in huis. Er is genoeg reden ongevaccineerde zorgmedewerkers een inhaalvaccinatie te bieden. Dit is het moment voor bedrijfsartsen in de zorg om deze mogelijkheid te agenderen en (wederom) bij te dragen aan de preventie van ziekte.
Marieke Wijffels-de Groot, bedrijfsarts en cardioloog n.p. bij RIVM-CIb, marieke.wijffels@rivm.nl
Herbert de Jager, bedrijfsarts bij RIVM-CIb
Bart Dollekens, bedrijfsarts bij O&P Rijk Bedrijfszorg
Literatuur
1. Nivel. Griep centraal: griepcijfers, griepepidemie, griepvaccinatie en meer Utrecht2025 [Available from: https://www.nivel.nl/nl/zorg-en-ziekte-in-cijfers/griep-centraal.
2. RIVM. Actuele situatie luchtweginfecties Bilthoven2025 [Available from: https://www.rivm.nl/luchtweginfecties/actuele-cijfers.
3. NOS. Griepgolf naar hoogste niveau in jaren, meldingen in twee weken verdubbeld Hilversum2025 [Available from: https://nos.nl/artikel/2554656-griepgolf-naar-hoogste-niveau-in-jaren-meldingen-in-twee-weken-verdubbeld.
4. Groeneveld GH, Spaan WJ, van der Hoek W, van Dissel JT. [The severe flu season of 2017-2018: making a case for the vaccination of healthcare professionals]. Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162.
5. West online FvD. Ziekenhuispersoneel ligt zelf ziek in bed door griep: speciaal plan treedt in werking 2025 [Available from: https://www.omroepwest.nl/nieuws/4936139/ziekenhuispersoneel-ligt-zelf-ziek-in-bed-door-griep-speciaal-plan-treedt-in-werking.
6. NOS. Druk in ziekenhuis, tekorten op school door griepepidemie Hilversum2025 [Available from: https://nos.nl/artikel/2553015-druk-in-ziekenhuis-tekorten-op-school-door-griepepidemie.
7. AD Regio. Patiënten met zuurstof naar huis én een speciale afdeling: zo biedt Meander de griepgolf het hoofd 2025 [Available from: https://www.ad.nl/amersfoort/patienten-met-zuurstof-naar-huis-en-een-speciale-afdeling-zo-biedt-meander-de-griepgolf-het-hoofd~a8304f5d/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.bing.com%2F.
8. NVAB. Preventie Utrecht2024 [Available from: https://nvab-online.nl/thema/preventie/.
9. RIVM-LCI. Influenza Bilthoven2024 [Available from: https://lci.rivm.nl/richtlijnen/influenza#index_Maatregelen.
10. RIVM/LCI. Influenzavaccinatie Bilthoven2024 [Available from: https://lci.rivm.nl/richtlijnen/influenzavaccinatie.
11. Ziekenhuizen NVv. Vaccinatiecampagne 2024: gelijktijdig griep- en coronaprik biedt uitkomst Utrecht2024 [Available from: https://nvz-ziekenhuizen.nl/actualiteit-en-opinie/vaccinatiecampagne-2024-gelijktijdig-griep-en-coronaprik-biedt-uitkomst.
12. Control. ECfDPa. Seasonal influenza vaccination recommendations and coverage rates in EU/EEA Member States – An overview of vaccination recommendations for 2021-22 and coverage rates for the 2018-19 to 2020-21 influenza seasons. . Stockholm; 2023.
13. NCvB, RIVM-CiB. Jaarlijkse griepepidemie: Vaccinatie nog zinvol. 2025 [Available from: https://www.beroepsziekten.nl/sites/default/files/nieuwsbrieven/pdf_files/Arbo-infact-februari-2025_griepepidemie.pdf.
14. Gezondheidsraad. Vaccinatie van werknemers: griep. Den Haag; 2023.
15. Meijboom MJ, Riphagen-Dalhuisen J, Hak E. The potential economic value of influenza vaccination for healthcare workers in The Netherlands. Influenza Other Respir Viruses. 2018;12(4):457-64.
