Bijna negen jaar geleden startte personeelswetenschapper Lars Scheurer een eigen arbodienst. Hij deed dat na een lange carrière bij onder meer (inkomens)verzekeraars en arbodiensten. “Ik vond steeds meer dat arbodienstverlening verwaterde tot het zo efficiënt mogelijk uitvoeren van de Wet verbetering poortwachter”, zo verklaart hij zijn initiatief. “Bedrijfsartsen die alleen maar bezig zijn met verzuimbegeleiding en andere taken zoals RI&E’s, Pago’s en preventief medisch onderzoek uitbesteden aan externe bureaus. Bedrijven worden bediend vanuit het idee wat er wettelijk moet in plaats van wat nu echt zinvol is op het gebied van werk en gezondheid. Dus ik dacht: laten we arbodienstverlening en werk en gezondheid nu eens opnieuw op de kaart zetten en met een schone lei beginnen.”

Autonomie

En dat werd Richting, dat naar eigen zeggen jaarlijks zo’n twintig procent groeit en waarbij inmiddels ruim 150 professionals werken. Waar bestaat de succesformule uit? Uit de woorden van Scheurer en stafarts Sjako Matthijsse blijkt dat Richting de bedrijfsartsen en andere professionals zodanig faciliteert dat zij tijd en aandacht kunnen besteden en op die manier werk en gezondheid goed bij de opdrachtgever neerzetten. Er is bijvoorbeeld geen managementlaag, behoudens voor enkele ondersteunde afdelingen, wat flink in de kosten scheelt. “Niet dat we tegen managers zijn”, stelt Scheurer, “maar we werken met professionals die heel goed weten hoe ze hun vak moeten uitoefenen. Die organiseren hun eigen werk en zoeken waar nodig samenwerking om dat werk goed te doen.” Matthijsse: “Artsen zitten elke dag in spreekkamer of bij klanten en bepalen ter plekke wat verstandig is op het gebied van werk en gezondheid. Ze kunnen grote autonomie aan en maken dat ook waar.”

“We werken met professionals die heel goed weten hoe ze hun vak moeten uitoefenen.”

Productiefabriek

Bedrijfsartsen bij traditionele arbodienstverleners werken volgens Scheurer en Matthijsse feitelijk in een soort productiefabriek. “Vijftien spreekuren op een dag zijn geen uitzondering. Die bedrijfsartsen willen misschien wel iets van hun vak maken, maar komen daar eenvoudigweg niet aan toe.” Bij Richting mag de term spreekuur letterlijk worden genomen, want een consult mag best een uur duren. Scheurer: “Als ik burn-out ben en de bedrijfsarts heeft maar een twintig minuten voor mij, wordt dat geen goed gesprek. Je kunt in zo’n korte tijd niet én het vertrouwen winnen én de aandacht geven die nodig is. Je wordt hooguit doorverwezen naar een psycholoog, die de komende drie maanden niet beschikbaar is. Wij faciliteren de bedrijfsarts zodat hij aandacht kan besteden, het vertrouwen kan winnen en toegevoegde waarde biedt op een casus. Dat lukt bij veel traditionele arbodiensten niet, want die werken veelal op basis van verrichtingencontracten en dan wordt het allemaal veel te duur. Maar van alles snel en goedkoop doen, wordt het vak niet beter.”

Betaalbaar

Gezien de sterke groei lijkt de onderneming zich met deze werkwijze niet uit de markt te prijzen. Richting werkt op abonnementsbasis en binnen dat tarief krijgen de bedrijfsartsen, casemanagers en andere professionals de volle vrijheid om te beslissen wat er moet gebeuren. “De betaalbaarheid vonden wij in het begin ook een spannende vraag. Immers, als je een bedrijfsarts een uur in plaats van 20 minuten geeft, word je drie keer zo duur.” Per saldo zijn bedrijven niet meer kwijt aan Richting, stelt Scheurer. “Dat durf ik na bijna negen jaar wel te zeggen. Matthijsse is het daarmee eens: “Onze prijsstelling is voor nieuwe klanten nooit een reden om niet over te stappen.”

Dat het in prijs niet veel uitmaakt voor bedrijven komt volgens Scheurer juist door in het begin van een traject flink door te pakken. “Als je in het eerste spreekuur impact kunt maken, heb je in na-traject minder werk. Dat is heel anders dan wanneer je 20 minuten tijd hebt. Dan is het vaak: ‘kom over 6 weken terug en dan kijken we of er iets is veranderd.’ Het is heel makkelijk aan klanten uit te leggen. Als ze eenmaal vertrouwen dat wij de juiste dingen doen, ontstaat er een speelveld dat meer is dan alleen spreekuren draaien.” Matthijsse vult aan: “Er komt dan bijvoorbeeld ook meer tijd en ruimte voor preventie. Je kunt dan richting de voorkant manoeuvreren.”

Hetzelfde belang

Een ander voordeel van de abonnementsvorm is dat werkgever en arbodienst hetzelfde belang hebben. “Als ik een verrichtingencontract heb voor honderd medewerkers, verdien ik het meeste geld als er hoog verzuim is. Bij de abonnementsvorm geldt dat zowel wij als de werkgever pijn hebben van een hoog verzuim, terwijl een laag verzuim voor beide partijen goed is. We zijn gelijkgericht, streven hetzelfde doel na. Niet elke klant wil dat, maar die passen dan misschien ook niet bij ons bedrijf. Gelukkig kunnen zij kiezen uit nog 260 andere arbodienstverleners. Wij willen voor onze professionals heel trouw blijven aan dit mechanisme. Onze artsen weten wat de afspraken zijn en wat de speelruimte is.”

Contact met werkgevers

Matthijsse is sinds goed een jaar bij Richting in dienst als stafarts. Ook hij kijkt terug op een lange carrière in het veld van arbeid en gezondheid. “Het fijne is dat ik hier veel vrijheid heb. Ik vind het niet vervelend om hard te werken, maar doe dat dan wel graag op een manier waarvan ik denk dat het goed is. We werken in teams met praktijkassistenten en casemanagers zodat je goed taken kunt delegeren. Ik doe relatief weinig spreekuren, maar heb vooral veel contact met werkgevers. Daar zit mijn toegevoegde waarde. Het is ook veel leuker om met werkgevers te praten over preventie en duurzame inzetbaarheid. Om mee te kijken met een PMO of een werkplekonderzoek te doen. Die veelzijdigheid van het vak heb ik nu terug. Het enthousiasme over onze werkwijze zie ik ook terug bij de jongere artsen. Bij ons is een derde van de bedrijfsartsen in opleiding. Ook zij vinden die veelzijdigheid een meerwaarde. Het is ook hoe ons vak er moet uit zien.”

Scheurer stelt dat zijn bedrijf niet al te hard op de trommel roffelt. “Ja, we groeien. Maar groei is niet ons doel. De uitdaging is vooral om onze cultuur en werkwijze vast te houden. Ik vind dat je ook als bedrijfsarts vanuit een gezonde omgeving moet werken. Als dat lukt gaat het goed met onze professionals en met onze klanten. Dat is de volgorde. We hebben met onze werkwijze een mooie variant, een andere kleur binnen de arbodienstverlening. Het is goed dat die verschillen er zijn zodat bedrijfsartsen en bedrijven een keuze hebben.”