Het plan was dat Rob Kok zijn tweede termijn als voorzitter zou vol maken om daarna via een soepele overdracht het stokje aan Kevin De Decker door te geven. Maar met het eind van zijn tweede termijn in zicht, ging Rob eens wat rondkijken op LinkedIn. ‘Ik dacht: ik ben zeker een half jaar aan oriënteren en dan rolt er misschien wel een keer een leuke nieuwe baan uit.’ Maar het ging razendsnel. Binnen korte tijd kwam er mooie uitdaging voorbij als hoofd medische zaken bij het Centraal Bureau Rijbewijzen (CBR). ‘Je gaat in gesprek. Dan word je enthousiast’, vertelt hij. ‘Je gaat een tweede gesprek aan. En dan word je nog enthousiaster. Ik had natuurlijk tegen het CBR kunnen zeggen dat ik over driekwart jaar zou beginnen, maar ik merkte dat ik al een knop had omgezet. In mijn hoofd was ik al afscheid aan het nemen. Eens in de zoveel tijd komt er iets leuks voorbij. Dan moet je op de trein springen. En dat heb ik gedaan.’

Ontdekkingsreis

Zijn voorzitterschap beschouwt Rob als een ontdekkingsreis. ‘Dat klink misschien wat melodramatisch, maar toen ik begon had ik geen enkele bestuurlijke ervaring. Ik heb het echt in de praktijk moeten leren.’ Die ontdekkingsreis heeft hem veel gebracht. Vooral de intensieve samenwerking vond hij een mooi aspect. ‘Eerst en vooral natuurlijk de samenwerking met de andere bestuursleden en beleidsmedewerker Joke Selhorst. Als voorzitter van een wetenschappelijke vereniging heb je intensief contact met elkaar’, zegt hij. ‘Als er spannende ontwikkelingen zijn soms wel dagelijks. Je leert hoe je elkaar kunt versterken, hoe je door overleg de juiste koers kunt uitzetten voor je vereniging. Die interactie, dat spel, dat vond ik toch wel heel mooi om mee te maken.’

Ook waren er mijlpalen tijdens zijn voorzitterschap. ‘Het belangrijkste is misschien wel dat we een serieuze gesprekspartner zijn geworden van het ministerie. Ik weet nog dat we net voor de zomer van 2019 samen met de bedrijfsartsen weden ontboden. De weken voorafgaand hadden we flink de publiciteit gezocht en blijkbaar vond de minister het tijd om toch maar eens met ons in gesprek te gaan. Vanaf dat moment hebben we intensief contact onderhouden.’

Ook de opbrengsten van de kwaliteitstafel bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde ziet Rob als een mijlpaal. ‘Door die bijeenkomsten is er meer wederzijds begrip ontstaan. Wij snappen beter de positie van het ministerie en de ambtenaren, zij beseffen beter hoe ons werk in elkaar steekt.’ Tegelijkertijd zit daar ook meteen een stuk frustratie, zo blijkt uit zijn woorden. ‘We hebben prachtige producten opgeleverd, onder andere een kennisagenda.  Maar daar moet je dan natuurlijk wel mee verder. Helaas hebben we als verzekeringsartsen hierop nog steeds geen serieuze, inhoudelijke reactie gekregen van het ministerie. Ik merkte op een gegeven moment wel dat ik een klein beetje cynisch werd. Dus het is goed dat Kevin nu met een frisse blik en vol energie als voorzitter aan de slag gaat.’

Behoefte om te besturen

‘Het eerder doen dan gepland, maakt het niet minder niet minder leuk’, reageert Kevin De Decker. De nieuwe voorzitter werkte na zijn geneeskundeopleiding korte tijd in de neurochirurgie en daarna als basisarts spoedeisende psychiatrische hulp. Maar in beide werelden vond hij niet zijn draai. ‘Ik merkte dat het beter maken van mensen niet automatisch betekent dat je ze ook verder helpt in hun leven. Daar is meer voor nodig’, zo verklaart hij zijn overstap naar de sociale geneeskunde. Kevin werkt nu bijna tien jaar voor UWV, waar hij landelijk adviseur verzekeringsarts is. Al sinds zijn studententijd is hij ook bestuurlijk actief. ‘Ik ervaarde toen dat er vaak niet-artsen voor artsen beslissingen nemen. Dat frustreerde mij enorm. Toen is bij mij de behoefte ontstaan om mij ook met beleid te bemoeien.’ Kevin was onder meer bestuurslid van het A(N)IOS Netwerk UWV,  vicevoorzitter van het Landelijke Overleg Sociaal Geneeskunde In Opleiding (LOSGIO) en tussen 2016 en 2019 vicevoorzitter van de NVVG.

Drie thema’s

Omdat de bestuurswissel eerder kwam dan gepland, zijn Kevins plannen en ambities als voorzitter nog niet helemaal uitgekristalliseerd, maar drie thema’s hebben in ieder geval zijn aandacht. ‘Eén is het verstevigen van de bekendheid en de uitstraling van de specialist arbeid en gezondheid. Ten opzichte van de andere medisch specialisten, die vaak niet goed op de hoogte zijn van wat we doen. Maar ook richting de maatschappij. Je ziet dat steeds meer andere specialismen met ons werkveld flirten en dat onvoldoende bekend is dat je ook bij ons terecht kunt.’ Ook vindt hij dat de blik meer op ANIOS’en gericht moet zijn. ‘We willen natuurlijk dat er voldoende aanwas is.’ Maar het gaat volgens de nieuwe voorzitter niet alleen om de buitenwereld. ‘Ik vind dat we trotser moeten zijn op ons werk en de toegevoegde waarde die we leveren aan mensen en hun dagelijks leven. Ik denk dat wij voor een heleboel gezondheidswinst zorgen. Door ons toedoen kunnen mensen zomaar tien jaar ouder worden en vijftien jaar langer gezond leven en werken. We realiseren ons onvoldoende dat we misschien wel meer waarde op dit gebied toevoegen dan de medisch specialist in het ziekenhuis.’

“We streven naar 1000 verzekeringsartsen, die ook nog eens allemaal trots op hun vak zijn.”

Morisprudentie

Als tweede speerpunt wil Kevin de morele basis onder het vak verstevigen. ‘Wat zijn nu de professionele uitgangspunten van ons als verzekeringsarts? Hoe kunnen wij onze toegevoegde waarde zo goed mogelijk voor het voetlicht brengen.’ De protocollen moeten in dat licht verder verrijkt worden met mediprudentie en daarnaast wil hij ook morisprudentie toevoegen. ‘Welke morele dilemma’s kom je als specialist arbeid en gezondheid tegen? Een belangrijke vraag omdat in ons medisch specialisme gerandomiseerde clinical trials lastig zijn toe te passen en we vooral afhankelijk zijn van expert opinions. We moeten daarom een structuur opzetten die verder gaat dan de huidige mediprudentie.’ Als derde speerpunt noemt hij de standaarden en protocollen van de verzekeringsartsen. ‘Die zouden we beter kunnen toepassen in ons werk, maar dan moeten ze wel up-to-date zijn en meer in verbinding staan met de netwerkgeneeskunde en de andere specialismen.’

Bruggen bouwen

Samenwerken en bruggen bouwen is essentieel voor een gezonde toekomst van de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde, vindt Kevin. ‘Het is belangrijk om samen te werken met de NVAB, maar ook met aanpalende beroepsgroepen zoals arbeidsdeskundigen. We zitten toch deels in elkaars werk. We moeten iets van elkaars werk vinden en delen daarvan overnemen. We hebben dus ook elkaars kennis nodig om van nog meer toegevoegde waarde te zijn voor de maatschappij.’ Er is genoeg werk aan de winkel voor de nieuwe voorzitter. Maar die beseft ook dat veranderingen niet van vandaag op morgen zijn te realiseren. Wanneer kijkt hij tevreden terug op zijn voorzitterschap? ‘Als we op deze drie speerpunten binnen vier tot acht jaar flinke stappen hebben kunnen zetten. Als we over een nieuw, toekomstbestendig beroepsprofiel beschikken en als we – inclusief AIOS’en – meer dan duizend verzekeringsartsen hebben, die ook nog eens allemaal trots zijn op hun werk.’

“Blijf dicht op de inhoud en ga niet te veel mee in het spel van de managers.”

Dicht op de inhoud

Rob Kok heeft inmiddels zijn draai gevonden in zijn nieuwe werk als hoofd medische zaken van het CBR. Dat betekent dat hij ook niet langer als verzekeringsarts aan de slag is. ‘Ik dacht op een gegeven moment wel: “waarom ben ik nou zo gek dat ik weer totaal iets nieuws moet gaan doen?” Maar ja, mijn hele carrière is een aaneenrijging van kansen die voorbij komen en die ik dan pak. Deze switch is wel extra spannend. Mijn kennis en ervaring als verzekeringsarts neem ik mee. Die komt ook in mijn nieuwe werk van pas. Ik doe bijvoorbeeld één dag per week beoordelingen van complexe rijgeschiktheidsaanvragen, een soort bezwaarzaken. Maar met een fulltime baan als hoofd medische zaken zal het niet lukken om mijn registratie als verzekeringsarts te behouden. Ik zal dus op enig moment ook mijn lidmaatschap van de NVVG moeten opzeggen. Dat is jammer, zonder meer. Aan de andere kant loop ik dan in ieder geval Kevin niet voor de voeten. Als je weg gaat, moet je ook echt weg gaan, vind ik. Het is dus prima om helemaal uit beeld te zijn.’

Tips voor zijn opvolger heeft hij niet, want iedere voorzitter moet zijn of haar eigen weg vinden. ‘Dat gaat bij Kevin prima lukken, want hij heeft best lang in het bestuur meegedraaid. Het enige dat ik hem heb meegegeven is dat hij dicht op de vakinhoud moet blijven. Als verzekeringsartsen weten wij als geen ander hoe het vak in elkaar steekt. Daar zijn we voor opgeleid. Je moet als bestuurder niet te veel meegaan in het spel van de managers.’